معارف بوک

مقدمه
آخرين بخش از مباحث اخلاقى، بحث ارزش هاى اخلاقى در روابط بين الملل است. منظور اين است كه رابطه جوامع اسلامى با ديگر جوامع، كه داراى عقايد و ارزش هاى اسلامى نيستند، چگونه بايد باشد؟
   اما بحث درباره كيفيت رابطه جوامع اسلامى با يكديگر ضرورتى ندارد؛ زيرا با توجه به اين كه مرز جامعه اسلامى عقيده است و همه مسلمان ها جامعه واحدى را تشكيل مى دهند، اين بحث، در واقع، بى موضوع است.
   بنابراين، موضوع بحث، اين است كه مسلمان ها با غير مسلمان ها چگونه بايد رفتار كنند؟ در پاسخ به اين سؤال بايد گفت: اين مسئله ابعاد مختلفى دارد؛ مثل اين كه جوامع غير اسلامى چند دسته هستند؟ و احكام فقهى و سياسىِ اسلام، درباره هر يك از آن ها چيست؟ كه اين گونه مباحث در بحث هاى حقوقى اسلام طرح مى شود.

دسته بندىِ كفار
ما در اين جا به اختصار و به طور كلى مى گوييم: جوامع غير اسلامى، از دو دسته خارج نيستند: نخست، آن جوامعى كه غير مسلمانند؛ ولى حقوق مسلمان ها را محترم مى شمارند. دوم، آن جوامعى كه حقوق جامعه اسلامى را محترم نمى شمارند، بلكه در تضاد با جامعه اسلامى و در فكر نابودكردن نظام اسلامى و دين اسلام هستند.
   دسته نخست را «كفار غير محارب» مى نامند و دسته دوم را «كفار محارب» مى نامند. دسته نخست، كم و بيش، حقوق مسلمان ها را محترم مى شمارند؛ مثل كفار ذمّى يا معاهد كه روابطشان با مسلمان ها طبق معيارهاى كلى، كه در ارزش اجتماعى مطرح كرديم، زير يكى از دو عنوان عدل يا احسان، قابل طرح و بررسى است.