معارف بوک

نامشروع، علاوه بر اين كه مانع از كمالات ديگر نفس مى شود، براى جامعه هم زيان بار و خطرناك خواهد بود، اساس جامعه را تهديد و نسل آينده را تباه مى كند.

حفظ آبرو و صيانت از شخصيت
بخش دوم از مسائلى كه در اين جا مطرح مى كنيم، حفظ شخصيت افراد است كه پس از حق حيات، در رديف مهم ترين حقوق انسانى است. افراد در جامعه، غير از آن كه بايد تأمين جانى داشته باشند، بايد عِرض و آبرو و حيثيت و كرامت و شرافتشان در جامعه محفوظ بماند و مورد تجاوز ديگران قرار نگيرد.
   در اين زمينه مسائل مختلفى در قرآن كريم مورد توجه قرار گرفته كه در كتاب هاى اخلاقى مطرح شده اند؛ اما ما در اين جا همه را تحت عنوان «حفظ آبرو و صيانت از شخصيت» مى آوريم.

بدگمانى، تجسس و غيبت
در يكى از آيات قرآن كريم آمده است:
(يا اَيُّهَا الَّذِينَ امَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيراً مِنَ الظَّنِ اِنَّ بَعْضَ الظَّن اِثْمٌ وَ لاتَجَسَّسُوا وَ لاَيَغْتَبْ بَعْضُكُمْ بَعْضاً اَيُحِبُّ اَحَدُكُمْ اَنْ يَأْكُلَ لَحْمَ اَخِيهِ مَيْتاً فَكَرِهْتُمُوهُ وَاتَّقُواْ اللَّهَ اِنَّ اللَّهَ تَوّابٌ رَحِيْمٌ)(1).
اى اهل ايمان! از بسيارى از گمان ها خوددارى كنيد كه بعضى از آن ها پندارهايى غلط و گناه است و درباره يكديگر تجسس و پرس و جو مكنيد و غيبت يكديگر را نكنيد. آيا هيچ يك از شما دوست دارد كه گوشت برادر مرده خود را بخورد؟ (هرگز، چون شما) از اين كار نفرت داريد. پس تقواى خدا پيشه كنيد كه او بسيار توبه پذير و رحيم است.
   در اين آيه با ترتيب جالبى از سه كار زشت نهى شده كه هر يك از آن سه، تقريباً مى توان گفت كه گناهى بزرگ تر از گناه قبلى است.
   در مرحله نخست، مسلمانان را نهى مى كند از اين كه به مؤمنانى كه تشكيل دهنده اعضاى اصلى جامعه اسلامى هستند، سوءظن و گمان بد داشته باشند؛ زيرا اين بدبينى