صفحه ١٣٥

و درباره رعايت عدالت در ميان همسران مى فرمايد:
(فَاِنْ خِفْتُمْ اَلاَّ تَعْدِلُواْ فَواحِدَةً)(1).
پس هرگاه نگران هستيد كه ميان همسران به عدالت رفتار نكنيد، تنها يك همسر بگيريد.
درباره دَين و ضبط و ثبت و محكم كارى در آن مى فرمايد:
(اِذا تَدايَنْتُمْ بِدَيْن اِلى اَجَل مُسمَّىً فَاكْتُبُوهُ وَلْيَكْتُبْ بَيْنَكُمْ كاتِبٌ بِالْعَدْلِ...) (فَاِنْ كانَ اْلَّذِى عَلَيْهِ الْحَقُّ سَفيهاً اَوْ ضَعِيفاً اَوْ لايَسْتَطِيعُ اَنْ يُمِلَّ هُوَ فَلْيُمْلِلْ وَلِيُّهُ بِالْعَدْلِ)(2).
هرگاه (از كسى چيزى را) براى مدت معيّنى قرض گرفتيد، پس آن را (در سندى) بنويسيد و بايد نويسنده اى در ميان شما (سند) آن را از روى عدالت بنويسد... «پس هرگاه آن كس كه دَين بر ذمه او است، نادان يا ناتوان باشد يا نتواند (مضمون سند را براى نوشتن) تنظيم و تبيين كند، بايد سرپرست او با رعايت عدالت، آن را تنظيم كند.

واژه قسط
در بسيارى از آيه ها، به جاى واژه عدل، واژه قسط به كار رفته است كه در اين جا به بعضى از اين موارد اشاره مى كنيم.
   خداوند درباره لزوم اصلاح ميان دو گروه از مسلمانان كه با هم اختلاف دارند، مى فرمايد:
(فَاِنْ فائَتْ فَاَصْلِحُواْ بَيْنَهُما بِالْعَدْلِ وَاَقْسِطُواْ اِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِينَ)(3).
پس هرگاه گروه متجاوز بازگشت (و زمينه صلح و سازش فراهم شد) در ميان آن دو گروه، به عدالت، صلح برقرار كنيد و عدالت پيشه كنيد كه خداوند، عدالت پيشگان را دوست دارد.
خداوند در آيه ديگرى به قضاوت عادلانه فرمان داده، مى فرمايد:
(وَاِنْ حَكَمْتَ فَاحْكُمْ بَيْنَهُمْ بِالْقِسْطِ اِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِينَ)(4).
هرگاه قضاوت نمودى، در ميان ايشان به عدالت داورى كن كه خداوند، عدالت پيشگان را دوست دارد.