صفحه ١٣٦

و با توجه به اين كه در آيه ديگرى،(1) نظير آيه فوق، واژه عدل به كار رفته است، مى توان گفت كه اين مشابهت بين واژه عدل و قسط، در موارد استعمال، دلالت بر وحدت معناى آن ها دارد. در برخى آيه هاى مربوط به شهادت، به رعايت قسط و عدل توصيه كرده، مى فرمايد:
(يا اَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ كُونُواْ قَوّامِينَ بِالْقِسْطِ شُهَداءَ لِلَّهِ)(2).
اى ايمان آورندگان! برپادارنده قسط باشيد و براى خدا گواهى دهيد، هر چند كه برضرر خودتان باشد.
و در آيه ديگرى مى فرمايد:
(يا اَيُّها الَّذِينَ آمَنُوا كُونُوا قَوّامِينَ لِلَّهِ شُهَداءَ بِالْقِسْطِ)(3).
اى ايمان آورندگان! همواره براى خدا قيام كنيد و از روى عدالت گواهى دهيد.
و در آيه اى ديگر، به طور مطلق مى فرمايد:
(قُلْ اَمَرَ رَبِّى بِالْقِسْطِ)(4).
بگو پروردگار من به قسط فرمان مى دهد.
   ملاحظه مى شود كه ـ نظير آيه هايى كه به عدالت بطور مطلق فرمان مى داد(5) ـ در اين آيه، به طور مطلق به رعايت قسط فرمان مى دهد. شبيه اين آيه، از جهت اطلاق قسط، در آيه ديگرى مى فرمايد:
(وَ اَنْزَلْنا مَعَهُمُ الْكِتابَ وَالْمِيزانَ لِيَقُومَ الْنّاسُ بَالْقِسْطِ)(6).
و همراهشان (انبيا) كتاب آسمانى و ميزان (سنجش و شناسايى) فرو فرستاديم تا مردم به رعايت عدل قيام كنند.
   سرانجام، خداوند در آيه هاى 3 و 127 سوره آل عمران، رعايت قسط را در مورد يتيمان، و در آيه هاى 152 همان سوره، و آيه 85 سوره هود، و آيه سوره الرحمن، رعايت