معارف بوک

 اين آيات و نيز در آيات ديگرى، جدال هاى بى فايده يا مضر را نادرست دانسته اند و آن را پيروى از شيطان و وسيله گمراه كردن مردم از راه خدا، و ريشه آن را تكبر و خودبزرگ بينى مى دانند و در برابر آن، وعده عذاب مى دهند. آيات ديگرى نيز به محكوم كردن جدال پرداخته، آن را منشأ غضب خدا و مؤمنان و مساوى با گمراهى دانسته اند.(1)
   و در يك آيه، خداوند به مسلمانان دستور مى دهد كه:
(وَلاتُجادِلُوا اَهْلَ الْكِتابِ اِلاَّ بِالَّتى هِىَ اَحْسَنُ)(2).
با اهل كتاب، جز به بهترين شكل، به مجادله بر نخيزيد.
   در آيه اى ديگر، به پيغمبر دستور مى دهد كه با اهل كتاب و كسانى كه مى خواهند حق را بشناسند، راه و روش نرم و ملايم در پيش گيرد و جدال به احسن كند:
(اُدْعُ اِلى سَبِيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَ الْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَ جادِلْهُمْ بِالَّتِى هِىَ اَحْسَنُ)(3).
مردم را به راه خدا، از طريق حكمت و وعظ و نصحيت خوب و مجادله به بهترين شكل آن، دعوت كن.
   آنان را به گونه اى به حق دعوت كنيد كه دلسوزانه و ملايم باشد كه اگر جدال به صورت احسن باشد، مطلوب است و از نظر قرآن كريم هم مذمتى ندارد؛ اما اگر از بحث، بوى تعصب بى جا، لجاجت، برترى طلبى و انگيزه هايى از اين دست، استشمام شود، سخن را از تأثير مطلوب مى اندازد، و از ديد قرآن كريم هم نكوهيده و ناپسند است و مؤمن بايد از آن بپرهيزد.