معارف بوک

مى خواسته اند سخن خود را به كرسى بنشانند و حتى در مواردى مى دانستند كه سخنشان باطل است؛ اما تعصب مىورزيدند و يا هدفشان اين بوده كه مردم را گمراه كنند.
   در چنين مواردى و با چنين انگيزه هايى، نه تنها اقدام به بحث و گفتگو مذموم است، بلكه اجابت چنين كسانى و مشاركت در بحث با آنان نيز درست نيست. از اين رو است، كه در مواردى به پيغمبر اكرم(صلى الله عليه وآله وسلم) خطاب مى شود كه با اين گونه افراد جدال نكن. در اين جا بعضى از آيات جدال را مى آوريم:
(وَيُجادِلُ الَّذِينِ كَفَرُوا بِالْباطِلِ لِيُدْحِضُوا بِهِ الْحَقَّ وَاتَخَّذُوا آياتِى وَما اُنْذِرُوا هُزُواً)(1).
آنان كه كافرند، به باطل مجادله كنند تا بدان، حق را پايمال كنند و (اينان) آيات مرا و آن چه براى انذار و اندرزشان آمده، به تمسخر گرفته اند.
(وَ مِنَ النّاسِ مَنْ يُجادِلُ فى الْلّهِ بِغَيْرِ عِلْم وَ يَتَّبِعُ كُلَّ شَيْطان مَرِيد)(2).
بعضى از مردم، درباره خدا بدون علم و از روى جهالت، مجادله و از هر شيطان مطرود دنباله روى كنند.
(وِ مِنَ النّاسِ مَنْ يُجادِلُ فى الْلَّهِ بِغَيْرِ عِلْم وَ لاهُدىً وَ لا كِتاب مُنِير * ثانِىَ عِطْفِهِ لِيُضِلَّ عَنْ سَبِيلِ اللّهِ لَهُ فى الدُّنْيا خِزْىٌ وَ نُذِيقُهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ عَذابَ الْحَرِيقِ)(3).
بعضى از مردم، بدون داشتن علم و هدايت و يا بدون يك نوشته روشنايى بخش درباره خدا، به جدال برخيزند (با تكبر و نخوت و به علامت بى اعتنايى) اعراض و پشت مى كند تا مردم را از راه خدا گمراه كند. او در دنيا خوار شود و در قيامت عذابى سوزاننده به او بچشانيم.
آيه ديگرى ريشه اين گونه مجادلات را تكبر و خودبزرگ بينى دانسته است:
(اِنَّ الَّذِينَ يُجادِلُونَ فى آياتِ اللّهِ بِغَيْرِ سُلْطان اَتاهُمْ اِنْ فى صُدُورِهِمْ اِلاَّ كِبْرٌ ما هُمْ بِبالِغِيهِ)(4).
كسانى كه در آيات خدا بدون برهان مجادله مى كنند، جز كبر و خودبزرگ بينى، كه به آن نرسيده اند، در سينه شان نيست.