سلام و دعا كنيد يا (دست كم) همان سلام و دعا را به خود او برگردانيد، كه خداوند براى هر چيزى حساب باز مى كند (و به طور كامل به حساب هر نيك و بدى مى رسد).
كلمه «تحيت»، كه در اين آيه به كار رفته، از ماده حيات است و در حقيقت، نوعى دعا و درخواست ادامه زندگى براى مخاطب خواهد بود. گويا در اصل، رسم بر اين بوده كه در برخوردها و ملاقات ها، براى اداى احترام، به يكديگر مى گفتند: «حيّاك الله» و به تعبير فارسى، «زنده باشى»؛ چنان كه در شعارها هم "زنده باد" مى گويند. كلمه تحيت، در حقيقت و دراصل، به معناى گفتن همين جمله «حيّاك الله» يا «زنده باد» است؛ اما بعدها، توسعه داده شده و اصطلاحاً، به هر سخنى كه در برخوردها براى اداى احترام گفته مى شود، بلكه به هر عملى كه به منظور اداى احترام، انجام شود، كلمه تحيت اطلاق شده است.
البته در هر فرهنگ يا جامعه اى، ممكن است هنگام ملاقات، گفتن جمله خاصى يا انجام عمل خاصى، به نشانه اظهار محبت، مرسوم باشد كه اصطلاحاً، واژه "تحيت" به همه آن ها اطلاق خواهد شد؛ اما تحيت در فرهنگ و آداب اسلامى، در ملاقات ها چيزى جز سلام نيست. از اين رو، در آيات متعدد قرآن كريم، كلمه تحيت همراه با كلمه سلام آمده است و يا سلام، مصداق رسمى و شناخته شده اسلامىِ آن مطرح شده است. در يك آيه مى خوانيم:
(وَيُلَقَّوْنَ فِيهَا تَحِيَّةً وَسَلاَماً)(1).
آن جا (در بهشت) با تحيت و سلام يكديگر را ملاقات كنند.
در آيه اى ديگر آمده است:
(وَتَحِيَّتُهُمْ فِيهَا سَلاَمٌ)(2).
تحيت آنان در بهشت سلام است.
و در آيه اى ديگر:
(تَحِيَّتُهُمْ يَوْمَ يَلْقَوْنَهُ سَلاَمٌ)(3).
تحيت و پذيرايىِ مؤمنان، روزى كه خدا را ملاقات كنند، سلام (از سوى خدا) است.
اخلاق در قرآن ج 3
فصل نهم: آداب معاشرت