صفحه ١٧٨

متجاوزان را دوست نمى دارد».(1) این معنا در احادیث اسلامى نیز بازتاب وسیعى دارد، امام صادق (علیه السلام) این دعاى کوتاه و پرمعنا را از پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله) نقل مى کند که عرضه مى داشت: «اَللّهُمَّ ارْزُقْ مُحَمَّدَآ وَآلَ مُحَمَّدٍ وَمَنْ أَحَبَّ مُحَمَّدَآ وَآلَ مُحَمَّدٍ الْعِفَافَ وَالْکَفَافَ!؛ خداوندا! به محمّد و آل محمّد و کسانى که محمّد و آل محمّد را دوست دارند عفاف و کفاف مرحمت فرما».(2)
در حدیث دیگرى از امام امیرالمؤمنین على (علیه السلام) مى خوانیم: «قَلِیلٌ یَکْفِی خَیْرٌ مِنْ کَثیرٍ یُرْدِی؛ زندگى مختصرى که براى انسان کافى باشد بهتر است از اموال زیاد و گسترده اى که انسان را به هلاکت افکند».(3)
اصولا کسى که به حدّ لازمِ زندگى قانع باشد به پرهیزکارى و عفاف و پاکى از گناه آراسته خواهد شد، در غیر این صورت غالبآ آلوده گناه مى شود. على (علیه السلام) مى فرماید: «مَنِ اقْتَنَعَ بِالْکَفَافِ اَدّاهُ اِلَى الْعَفَافِ؛ کسى که به مقدار کفایت قانع شود، این قناعت، او را به سوى عفّت و پاکى هدایت مى کند!».(4)
اضافه بر این، قناعت به مقدار لازم براى زندگى، علاوه بر جنبه هاى معنوى واخلاقى، سبب آرامش روح و جان آدمى در همین دنیاست، در یکى از کلمات قصار مولا على (علیه السلام) در نهج البلاغه آمده است: «وَمَنِ اقْتَصَرَ عَلَى بُلْغَةِ الْکَفَافِ فَقَدِ انْتَظَمَ الرَّاحَةَ وَتَبُوَّأَ خَفْضَ الدَّعَةِ؛ آن کس که به مقدار نیاز اکتفا کند به آسایش وراحتى دست یافته و در آرامش، مسکن مى گزیند!».(5)
افراد حریص و افزون طلب به انسان هاى بسیار فربهى مى مانند که در هر وعده غذا چندین برابر دیگران مى خورند، و این نتیجه اى جز این که بار سنگینى