خطبه در یک نگاه
این خطبه درواقع داراى دو بخش است: بخش اوّل طبق معمول بسیارى از خطبه ها، حمد و ثناى الهى است دربرابر نعمت هاى بى پایانش که به بندگانش ارزانى داشته است، و امام (علیه السلام) با تعبیراتى بسیار زیبا و روح پرور از آن ها یاد مى کند، و خدا را به خاطر آن ها مى ستاید.
در بخش دوم، لشکریان خود را از برنامه اى که در پیش دارند آگاه مى سازد، و مسیرشان را به آن ها نشان مى دهد که از کجا باید بگذرند تا به مقدمه لشکر که از پیش فرستاده شده بپیوندند.
سپس قبایلى را که در اطراف دجله زندگى مى کنند بسیج کرده و به همراه هم به سوى دشمن حرکت مى کنند، ظاهرآ امام (علیه السلام) مى خواهد به یارانش در نخیله که جمعیّت زیادى نبودند، این نکته را یادآور شود که تنها شما نیستید که به سوى صفّین مى روید، گروه زیادى در مسیر راه اند که آن ها را بسیج مى کنیم و به شما مى پیوندند و جزء عِدّه و عُدّه شما مى شوند.
توضیح این که حضرت مقدمه لشکر خود را به نقطه اى از ساحل فرات فرستاد و دستور داد آن جا بمانند تا او با گروه دیگرى به آن جا برسد. سپس از فرات عبور کرده و ساکنان اطراف دجله را براى مبارزه با لشکر شام، بسیج کنند و هر سه گروه به سوى شامیان حرکت نمایند.
* * *