صفحه ٢٩٨

شرح و تفسیر
راهى جز پیکار با این گروه ستمگر نیست!

این خطبه، خواه ناظر به جریان آغاز بیعت با امام (علیه السلام) باشد، یا به مسائلى که در صفّین مى گذشت، نخست به این حقیقت اشاره مى کند که من به سراغ مردم نرفتم بلکه این مردم بودند که با اصرار عجیب و بى نظیرى به سراغ من آمدند، مى فرماید: «مردم (هنگام بیعت یا هنگام اصرار به شروع جنگ صفین) همچون شتران تشنه کامى که به آب برسند و ساربان آن ها را رها کند و پابند و عقال از آنها برگیرد، بر من هجوم آوردند»؛ (فَتَدَاکُّوا(1) عَلَیَّ تَدَاکَّ آلْإِبِلِ آلْهِیمِ(2) یَوْمَ وِرْدِهَا(3)، وَقَدْ أَرْسَلَهَا رَاعِیهَا، وَخُلِعَتْ مَثَانِیهَا(4)).