معارف بوک

شرح و تفسیر
نارسیده نوبهاران فصل تابستان گذشت!
با این که انسان مادامى که در دنیاست زندگى مى خواهد و باید آبرومندانه وبدون وابستگى به دیگران حیات مادى خود را اداره کند، ولى در این خطبه و بسیارى دیگر از خطبه هاى مولا امیرمؤمنان (علیه السلام) در نهج البلاغه، به زهد در دنیا توصیه شده است و پى درپى هشدار مى دهد که دنیا فانى و سریع الزّوال است، همه باید آماده کوچ کردن از دنیا باشند و خود را براى سفر بزرگى که در پیش دارند آماده کنند، ولى از آن جا که دنیاپرستى سرچشمه تمام گناهان است و جاذبه و زرق وبرق دنیا به حدّى است که انسان ها را به سوى خود مى کشاند و درست به یک جاده سراشیبى مى ماند که حرکت در آن نیاز به توصیه ندارد، بلکه دائمآ باید به رهروان آن هشدار داد که خود را کنترل کنید، با سرعت نروید، مبادا سقوط کنید و گرفتار مصیبت شوید، بنابراین پیشوایان دین مرتبآ هشدار مى دادند. به همین دلیل امام (علیه السلام) در این خطبه که در شرایط روحانى عید قربان ایراد شده است به مردم درباره بى وفایى دنیا و ناپایدارى آن هشدار مى دهد، وبا تعبیرات بسیار حساب شده که در ده جمله بیان شده است این حقیقت را گوشزد مى کند که بیش از اندازه تکیه بر دنیا نکنید.
در جمله هاى نخست مى فرماید: «آگاه باشید که دنیا به آخر رسیده و پایان یافتن خویش رااعلام کرده است»؛ (أَلاَ وَإِنَّ الدُّنْیَا قَدْ تَصَرَّمَتْ(1)، وَآذَنَتْ(2) بِانْقِضَاءٍ).
این سخن ممکن است اشاره به مجموعه جهان باشد که عمرش رو به پایان است، و به همین دلیل زمان ما را آخرالزمان مى نامند، یا اشاره به زندگى هر یک