صفحه ٣٦٢

چنین امورى قبل از وقوعش نیست و هرجا چنین امرى یافت شود معجزه الهى خواهد بود.
سپس به سخنى از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) اشاره مى کند که خطاب به على (علیه السلام) فرمود : «وَالَّذِی نَفْسِی بِیِدِهِ لَوْلا اَنِّی اَشْفَقُ اَنْ یَقُولَ طَوائِفٌ مِنْ اُمَّتِی فِیکَ ما قالَتِ النَّصارى فِی ابْنِ مَرْیَمَ لَقُلْتُ الْیَوْمَ فِیکَ مَقالا لاتَمُرُّ بِمَلأٍ مِنَ النَّاسِ اِلاَّ أَخَذُوا التُّرابَ مِنْ تَحْتِ قَدَمَیْکَ لِلْبَرَکَةِ؛ قسم به کسى که جانم در دست قدرت اوست! اگر نمى ترسیدم از این که گروه هایى از امّت من درباره تو همان را بگویند که مسیحیان درباره عیسى بن مریم گفتند، امروز درباره تو سخنى مى گفتم که از هیچ کجا نگذرى مگر این که مردم خاک زیر پاى تو را براى تبرّک بردارند».(1)
مرحوم سیّد رضى در پایان این خطبه مى فرماید: «یعنی «بالنطفة» ماء النهر، وهی أفصح کنایة عن الماء و إن کان کثیرآ جمّآ و قد أشرنا إلى ذلک فیما تقدم عند مضیّ ما أشبهه»؛ منظور امام (علیه السلام) از نطفه، آب نهر است و این فصیح ترین کنایه اى است که درباره آب گفته مى شود هر چند آب فراوان و بسیار باشد و نیز ما به این سخن در گذشته (خطبه 48)، هنگامى که شبیه این سخن مطرح بود اشاره کردیم.

نکته
آیا آگاهى بر غیب ممکن است؟

شک نیست که پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) و امامان معصوم (علیهم السلام) بارها از امور پنهانى مربوط به حال یا آینده خبر داده اند، و به تعبیر دیگر داراى علم غیب بودند، قرآن مجید نیز درباره حضرت مسیح (علیه السلام) مى گوید که یکى از معجزاتش آگاهى بر غیب وامور پنهانى بود: (وَأُنَبِّئُکُمْ بِما تَأْکُلُونَ وَما تَدَّخِروُنَ فِى بُیُوتِکُمْ)؛ «از آنچه