صفحه ١٧٧

دوم این که ظاهرى زیبا و فریبنده و شیرین و جذّاب دارد، و به همین دلیل ظاهربینان به سرعت مجذوب آن مى شوند و آگاهان در امان اند.
سوم: عشق به دنیا به طور تدریجى در درون جان انسان نفوذ مى کند، به گونه اى که جزئى از وجود او مى شود و به همین دلیل رهایى از آن در این حالت بسیار مشکل است.
چهارم: امام (علیه السلام) براى نجات از خطرات دنیا دستور مؤثّرى در این جا بیان فرموده، و آن قناعت به «کفاف» و «عفاف» است.
منظور از «کفاف»(1) و «عفاف» (یا عفاف و کفاف) این است که انسان در دنیا نیازش قانع باشد و زیاده طلبى را کنار بگذارد و از اموال حرام چشم بپوشد که در این صورت هم قرین آرامش در زندگى دنیا خواهد بود، و هم بار او براى آخرت سبک مى شود چراکه بیشترین بدبختى انسان به دلیل حرص و ولع و افزون طلبى است.
البتّه اگر اضافات را براى خدمت به محرومان بخواهد نه تنها با کفاف و عفاف منافات ندارد، بلکه در طریق تقویت برنامه کفاف و عفاف دیگران است.
قرآن مجید الگویى در این زمینه براى همه انسان ها بیان کرده است، مى فرماید: (یَا اَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لاَتُحَرِّمُوا طَیِّباتِ مَا اَحَلَّ اللهُ لَکُمْ وَلاَتَعْتَدُوا اِنَّ اللهَ لاَیُحِبُّ الْمُعْتَدِینَ)؛ «اى کسانى که ایمان آورده اید! چیزهاى پاکیزه را که خداوند براى شما حلال کرده، حرام نشمرید و از حد تجاوز نکید زیرا که خداوند