صفحه ٢٣٦

احكام جهاد، بالاترين اصول انسانى را مدّ نظر قرار داده است و سفارش به رعايت آنها كرده است، اما در عين حال تأكيد مى‌كند كه وقتى در برابر معاندان و كسانى كه آگاهانه عليه حق و حقيقت بر خاسته‌اند و سرستيز با دين خدا دارند و پيمان شكسته‌اند، بجنگيد:
«وَإِنْ نَكَثُوا أَيْمَانَهُمْ مِنْ بَعْدِ عَهْدِهِمْ وَطَعَنُوا فِى دِينِكُمْ فَقَاتِلُوا اَئِمَّةَ الْكُفْرِ إِنَّهُمْ لاَ أَيْمَانَ لَهُمْ لَعَلَّهُمْ يَنْتَهُونَ.»(45)
و اگر پيمانهاى خود را پس از عهد خويش بشكنند، و آيين شما را مورد طعن قرار دهند، با پيشوايان كفر پيكار كنيد؛ چرا كه آنها پيمانى ندارند. شايد (با شدّت عمل شما) دست بردارند.
   همچنين خداوند هم در سوره تحريم آيه 9 و هم در سوره توبه آيه 73 فرمان مى‌دهد كه پيامبر و مسلمانان با كفّار و منافقان بجنگند و با درشتى و خشونت با آنان رفتار كنند:
«يَا أَيُّهَا النَّبِىُّ جَاهِدِ الْكُفَّارَ وَالْمُنَافِقِينَ وَاغْلُظْ عَلَيْهِمْ وَمَأْوئهُمْ جَهَنَّمَ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ.»(46)
اى پيامبر، با كافران و منافقان جهاد كن و بر آنها سخت بگير. جايگاهشان جهنم است، و چه بد سرنوشتى است.
   (آن نويسنده نوشته بود كه آيات جهاد مربوط به كفار است و در آيه فوق دقّت نكرده بود كه علاوه بر كفار خداوند دستور جهاد و مبارزه با منافقان داخلى را نيز صادر كرده است.)
   همچنين در جاى ديگر خداوند مى‌فرمايد:
«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ امَنُوا قَاتِلُوا الَّذِينَ يَلُونَكُمْ مِنَ الْكُفَّارِ وَلْيَجِدُوا فِيكُمْ غِلْظَةً وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَعَ الْمُتَّقِينَ.»(47)
اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، با كافرانى كه به شما نزديكترند پيكار كنيد، (و دشمن دورتر، شما را از دشمنان نزديك غافل نكند.) آنها بايد در شما شدّت و خشونت (و قدرت) احساس كنند؛ و بدانيد خداوند با پرهيزگاران است.
   در آيه فوق دستور مى‌دهد كه مسلمانان با كفارى كه در نزديكى آنها بسر مى‌برند بجنگند و