صفحه ٣٦٧

هم درباره اين مسئله مكرراً سفارش فرموده كه منطق اقوام منحط از نظر فرهنگ و علم، در برابر انبيا اين بود كه ما به راهى مى رويم كه پدرانمان رفته اند. يا وقتى انبيا مردم را دعوت به دين حق مى كردند، آنان در پاسخ دعوت ايشان مى گفتند: راه پدرانمان برايمان كافى است. آيات بسيارى به نكوهش اين پديده منحط اجتماعى پرداخته اند؛ مانند:
(وَ اِذا قِيلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا ما اَنْزَلَ الْلّهُ قالُوا بَلْ نَتَّبِعُ ما اَلْفَيْنا عَلَيْهِ آبائَنا اَوَ لَوْ كانَ آبائُهُمْ لايَعْقِلُونَ شَيْئاً وَلا يَهْتَدُونَ)(1).
و چون به آنان گفته شود: از كتابى كه خدا فرستاده است، پيروى كنيد، گويند كه از آن چه پدرانمان را بر آن يافته ايم، پيروى مى كنيم و آيا هر چند كه پدرانشان چيزى ندانند و هدايت نيافته باشند؟
(وَ اِذا قِيلَ لَهُمْ تَعالَوْا اِلَى ما اَنْزَلَ الْلّهُ وَ اِلَى الْرَّسُولِ قالُوا حَسْبُنا ما وَجَدْنا عَلَيْهِ آبائَنا اَوَ لَوْ كانَ آبائُهُمْ لايَعْلَمُونَ شَيْئاً وَ لا يَهْتَدُونَ)(2).
هنگامى كه به آنان گفته شود: بياييد به سوى كتاب خدا و فرستاده خدا، گويند: آن چه پدران خود را بر آن يافته ايم، براى ما كافى است. آيا و هر چند كه پدرانشان چيزى ندانند و هدايت نيافته باشند؟
(وَ اِذا قِيلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا ما اَنْزَلَ الْلّهُ قالُوا بَلْ نَتَّبِعُ ما وَجَدْنا عَلَيْهِ آبائَنا اَوَ لَوْ كانَ الشَّيْطانُ يَدْعُوهُمْ اِلَى عَذابِ الْسَّعيرِ)(3).
هنگامى كه به آنان گفته شود: از آن چه خدا فرو فرستاده است، پيروى كنيد، گويند: بلكه ما از آن چه پدرانمان را بر آن يافته ايم، پيروى مى كنيم. آيا و هر چند كه شيطان آنان را به سوى آتش فروزان دعوت كند؟
(وَ كَذلِكَ ما اَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِكَ فى قَرْيَة مِنْ نَذِير اِلاَّ قالَ مُتْرَفُوها اِنّا وَجَدْنا آبائَنا عَلى اُمَّةِ وَ إِنّا عَلى آثارِهِمْ مُقْتَدُونَ * قُلْ اَوَ لَوْ جِئْتُكُمْ بِاَهْدى مِمّا وَجَدْتُمْ عَلَيْهِ آبائَكُمْ قالُوا اِنّا بِما اُرْسِلْتُمْ بِهِ كافِرُونَ * فَانْتَقَمْنا مِنْهُم فَانْظُرْ كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الْمُكَذِّبينَ)(4).