معارف بوک

بِماكانُوا يَكْذِبُونَ * وَاِذا قِيلَ لَهُمْ لاتُفْسِدُوا فِى اْلاَرْضِ قالُوا اِنَّما نَحْنُ مُصْلِحُونَ * اَلا اِنَّهُمْ هُمُ اْلمُفْسِدُونَ وَلكِن لايَشْعُرُونَ * و اِذا قِيلَ لَهُمْ آمِنُوا كَما آمَنَ النّاسُ قالُوا اَنُؤْمِنُ كَما امَنَ الْسُّفَهاءُ اَلا اِنَّهُمْ هُمُ السُّفَهاءُ وَلكِن لايَعْلَمُونَ * وَاِذا لَقُوا الَّذِينَ آمَنُوا قالُوا آمَنّاوَ اِذا خَلَوْا اِلى شَياطينِهِمْ قالُوا اِنّا مَعَكُم اِنَّما نَحْنُ مُسْتَهْزِؤُونَ).(1)
از مردم كسانى هستند كه مى گويند: ما به خدا و روز جزا ايمان داريم، در حالى كه ايمان ندارند (بلكه) مى خواهند خدا و مؤمنان را فريب دهند و در واقع، جز خودشان كس ديگرى را فريب نخواهند داد و نمى فهمند. در دل هاشان بيمارى است و خدا بيمارى شان را مى افزايد و به علت اين كه دروغ مى گفته اند، عذابى دردآور گريبانشان را خواهد گرفت و هرگاه به آنان گفته مى شود كه در زمين افساد نكنيد، گويند كه فقط اصلاح مى كنيم. آگاه باش كه آنان همان فساد كنندگانند؛ ولى خودشان درك نمى كنند و هنگامى كه به آن ها گفته شد: مثل همه مردم ايمان بياوريد، گويند: آيا همانند افراد كم خرد ايمان بياوريم؟ آگاه باش كه آن ها خود كم خردند؛ ولى نمى دانند و هنگامى كه با مؤمنان ملاقات كنند، گويند: ايمان داريم و چون با دوستان شيطان صفت خويش خلوت كنند، گويند: ما با شما هستيم و آن ها را استهزا مى كنيم.
   خداوند در اين آيات، خصلت هاى مهم منافقان را برشمرده است كه به دروغ اظهار ايمان مى كنند. با خدعه و نيرنگ با خدا و مؤمنان برخورد مى كنند. در دل مريضند و روز به روز، بيمارىِ آن ها افزوده مى شود. افساد مى كنند وخود را مصلح قلمداد مى كنند. به مؤمنان نسبت سفاهت و نادانى مى دهند. زيبا حرف مى زنند و خود را دوست و دلسوز نشان مى دهند؛ ولى بزرگ ترين دشمن هستند(2) عزت خواهى و قدرت طلبى، آنان را به سرپيچى از احكام و دستورات خدا وامى دارد.(3)
   اين ها و ده ها خصلت و صفت زشت ديگر، علايم و مشخصات منافقان است كه در آيات قرآن بيان گرديده اند؛ ولى آن چه در اين جا مورد نظر ما است، دروغگويى و اظهارات پوچ آن ها است كه منشأ اصلىِ ديگر مفاسد و تبهكارى شان خواهد بود.