اين است كه در چنين مواردى نجوا نه تنها بى اشكال است، بلكه چون اهداف مهمى را دنبال مى كند، در پيشگاه خدا پاداش بزرگى نيز خواهد داشت. در آيه اى ديگر مى خوانيم:
(وَتَنَاجَوْا بِالْبِرِّ وَالتَّقْوَى وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذى إِلَيْهِ تُحْشَروُنَ)(1).
(هر گاه راز مى گوييد و محرمانه حرف مى زنيد) بر اساس نيكى و خير خواهى و خدا ترسى راز بگوييد و محرمانه حرف بزنيد و تقواى خدايى را پيشه كنيد كه نزد او محشور خواهيد شد.
اين آيه نيز بر قاعده كلىِ نجوا و آياتى كه نجوا را بد معرفى كرده اند، بدون آن كه بر مورد يا موارد خاصى دست بگذارد، يك استثناى كلى را ذكر كرده كه افراد در سخنان محرمانه و نجواهاى خود، جانب خير و نيكى به ديگران و تقواى خدا را نگاه دارند و سخنان محرمانه آن ها با ملاحظات خاص و رعايت همه اطراف و جوانب باشد كه نجواكردن آن ها در اين صورت، اشكالى ندارد.
طبيعى است كه رعايت اين دو شرط، يعنى نيكى به ديگران و تقواى الهى، شخص را وا مى دارد كه اولا، نجوا و سخنان محرمانه اش سبب گناه و معصيت خدا نشود. ثانياً، سبب تجاوز به حقوق ديگران نگردد. ثالثاً، مخالفت با رسول خدا و سرپيچى از اوامر و دستورات حكومتى ولىّ بر حق نباشد. رابعاً، انگيزه سوئى وى را وادار به اين كار نكرده باشد. و خامساً، تا مصلحتى ايجاب نكرده دست به اين كار نزند.
بنابراين، اين جمله از آيه شريفه، در مورد همه موارد استثنايى، بدون آن كه موارد خاصى را نام برده باشد، جامع و مانع است و به همه شرايط و جوانب آن ها نظر دارد.
رعايت آداب ويژه پيامبر
2. دسته دوم از آيات قرآن، كه به آداب ويژه رسول اكرم(ص) پرداخته اند، به مسلمانان دستور مى دهند كه در مورد پيغمبر خدا لازم است آدابى را رعايت كنند كه در اين جا بايد به بعضى از آن ها بپردازيم و درباره كمّ و كيف آن ها سخن بگوييم: