صفحه ٥٢٥

جمله اوّل امام (علیه السلام) نیز این معنا دیده مى شود، مى فرماید: «خداوند خوب تر از آن ها را به من بدهد» در حالى که آن ها خوب نبودند، بلکه یک پارچه نفاق و آزار وشرارت بودند.
شاهد این سخن در آیات متعدّدى از قرآن مجید نیز دیده مى شود؛ ازجمله در آیه 15 سوره فرقان مى خوانیم: (قُلْ أَذلِکَ خَیْرٌ أَمْ جَنَّةُ الْخُلْدِ)؛ «(اى پیامبر!) بگو: آیا این بهتر است یا بهشت جاویدان؟!».
و در آیه 62 سوره صافّات مى خوانیم: (أَذلِکَ خَیْرٌ نُزُلاً أَمْ شَجَرَةُ الزَّقُّوم)؛ «آیا این نعمت ها (ى جاویدان بهشتى) بهتر است، یا درخت نفرت انگیز زقّوم؟!»
به هر حال، نفرین امام (علیه السلام) در این مکاشفه روحانى به اجابت رسید و پس از چند ساعت، امام (علیه السلام) در محراب شهادت به بزرگ ترین افتخار نائل آمد و در جوار رحمت خدا و در کنار پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) در بهشت قرار گرفت و بعد از او معاویه وسپس یزید و حجّاج بر سر مردم ناسپاس عراق مسلّط شدند و دمار از روزگار آن ها درآوردند، که در تاریخ بى سابقه بود.
سیّد رضى در پایان این خطبه، به تفسیر دو واژه از واژه هاى مربوط به این خطبه پرداخته ومى گوید: «یَعْنِى بِالْأَوَدِ: الْإِعْوِجَاجَ، وَ بِاللَّدَدِ: الْخِصَامَ. وَ هذَا مِنْ أَفْصَحِ الْکَلاَمِ؛ منظور از «اَوَد» همان اعوجاج و کجى است و «لَدَد» به معناى خصومت است و این تعبیر از فصیح ترین تعبیرات است».
سخن سیّد رضى؛ ممکن است اشاره به این باشد که در جمله کوتاه «مَاذَا لَقِیتُ مِنْ أُمَّتِکَ مِنَ الْأَوَدِ وَ اللَّدَدِ» مفاهیم گسترده و دقیقى نهفته شده است چراکه «اَوَد» در اصل به معناى خم شدن چیزى است، که ممکن است براثر بار سنگینى حاصل شود و «لَدَد» به معناى خصومت هاى شدیدى است که ازسوى افراد کینه توز و بى منطق، درباره کسى پیدا مى شود. درواقع نادانى و حماقت گروهى از امّت، بارهایى از مشکلات و غم و اندوه را بر دوش امام (علیه السلام) نهاد؛ بارهایى که