صفحه ٤٥١

وجودش از هر نظر کامل و بى نهایت و هستى مطلق است و به همین دلیل، جامعِ تمام کمالات مى باشد و هیچ نقصان و کمبودى در ذات پاک او راه ندارد. با توجّه به این حقیقت، اَفعال او رنگ دیگرى به خود مى گیرد و از آن جا که فاعلِ حکیم، کارى بى هدف انجام نمى دهد، باید هدف افعال او را در بیرون از وجود او ودرباره بندگانش جست وجو کنیم.
توصیف امام (علیه السلام) در جمله مورد بحث، به طور دقیق اشاره به همین نکته است و تمام اهدافى را که نشانه رفع کمبودهاست، از افعال خداوند نفى مى کند!
هدف ما در بسیارى ازکارهایمان این است که قدرت خود را بیشتر کنیم و بر توان خود بیفزاییم. گاه هدف این است که با آینده نگرى، از عواقب بدى که ممکن است در پیش باشد خود را برکنار داریم. و گاه آن است که بر افراد هم طرازِ ستیزه جو، که از برون، قصد نابودى یا تضعیف ما را دارند، غلبه کنیم.
گاه براى این است که دربرابر همتاى فزون طلب، که از درونِ وجود ما، با ما مبارزه مى کند، ایستادگى کرده و او را بر سر جایش بنشانیم.
و گاه وجود اَضداد، مانع راه ما مى شوند و مى خواهیم با تلاش و کوشش، موانع را از سر راه برداریم. ازاین رو افعال ما درست در این مسیر و به همین منظور انجام مى شود.
در توصیف مذکور از خداوند، بر این معنا تأکید شده که اهداف پنج گانه مذکور، در افعال او مورد توجّه نیست: نه کمبودى در قدرت دارد و نه از حوادث آینده مى ترسد، نه شبیه و نظیرى دارد که جاى او را بگیرد و نه همتایى که دربرابر او فزون طلبى کند و نه ضدّ و مانعى که بر سر راه او بنشیند و قصد نابودى او را داشته باشد.
این ما هستیم که به علت نقصان وجودى و کمبودهاى ذاتى، گرفتار این امور مى شویم.