صفحه ٤٦

کسانى که رعایت این اصل را مزاحم منافع نامشروع خویش مى بینند و یا از آن بدتر، کسانى که براى خود ـ به سبب زور و قدرتشان ـ حقوق زیادترى در اجتماع قائل اند و کلمه مساوات دربرابر قانون را توهین و تحقیرى براى خویش مى پندارند، به سختى مى توانند پذیراى عدل و داد باشند و آن ها هستند که همیشه در راه حکومت هاى عدل الهى سنگ مى اندازند و ایجاد مانع مى کنند و از هیچ عمل زشت و غیر اخلاقى روى گردان نیستند و همان ها بودند که آن همه مشکلات را در درون حکومت على (علیه السلام) ایجاد کردند و فضاى جامعه اسلامى را تیره و تار ساختند.
این سخن را با جمله اى که مرحوم علّامه مجلسى در بحارالانوار از کتاب دعوات راوندى نقل کرده است پایان مى دهیم، او از على بن جعد نقل مى کند که مى گوید: «مهم ترین چیزى که سبب شد عرب از حمایت امیرمؤمنان على (علیه السلام) خوددارى کند، امور مالى بود؛ چراکه آن حضرت هرگز شریفى را بر غیر شریف و عربى را بر عجم ترجیح نمى داد و براى رؤسا و امراى قبایل حساب خاصّى ـآنچنان که سیره سلاطین بود ـ نمى گشود و هیچ کس را به وسیله مال، به سوى خودش متوجّه نمى ساخت، در حالى که معاویه کاملا بر عکس عمل مى کرد».(1)

* * *