صفحه ٣٢٩

شباهت این تعبیر با تعبیرى که در خطبه مورد بحث آمده نیز گواهى مى دهد که این خطبه درباره معاویه است.
شاهد و گواه دیگر بر این موضوع، مسئله سبّ است که در ذیل خطبه به آن اشاره شده است. همه مى دانیم که کسى جز معاویه مردم را تشویق به سبّ و ناسزاگویى به امیرمؤمنان على (علیه السلام) در منابر و خطبه هاى جمعه نمى کرد و تعجب در این است که با این گواه روشن چگونه بعضى براى این خطبه مصداق هاى دیگرى را جست وجو کرده اند! آیا خاستگاهى جز تعصّب دارد؟!
به هر حال امام (علیه السلام) در این خطبه از کسى سخن مى گوید که در آینده بر امّت اسلامى حاکم مى شود: مردى پرخور و زیاده طلب و شکم بزرگ که مردم را به ناسزاگویى به امام (علیه السلام) تشویق مى کند.
امیرمؤمنان (علیه السلام) ضمن این پیشگویى، گوشه اى از وظایف مردم را دربرابر چنین کسى بیان مى کند و چنانکه تاریخ مى گوید، پیش بینى امام (علیه السلام) به طور کامل، در زمان حکومت معاویه به وقوع پیوست.
در ذیل این خطبه، امام (علیه السلام) به پاره اى از افتخارات بزرگ خود نیز اشاره مى فرماید.

* * *