معارف بوک

و دانش هاست و به یقین ابواب حکمت و دانش نزد اهل بیت (علیهم السلام) است، همان گونه که پیامبر (صلی الله علیه و آله) آن ها را قرین قرآن مجید قرار داد و در حدیث معروف ومشهور ثقلین فرمود: «إنِّی تَارِکٌ فِیْکُمُ الثَّقَلَیْنِ کَتَابَ اللهِ وَعِتْرَتی...».(1)
امام (علیه السلام) در ادامه سخن به پنج نصیحت سودمند که مایه نجات در دنیا و آخرت است مى پردازد و گویا چند جمله نخست این خطبه براى این بیان شده که دل ها را جهت پذیرش این نصایح آماده سازد و بگوید: آنچه مى گویم با آگاهى عمیق و دقیق از اسلام و تعالیم پیامبر (صلی الله علیه و آله) است.
و نخستین اندرز را از مسئله وحدت کلمه و اتحاد و اتفاق شروع مى کند، چراکه بزرگ ترین دشمن سعادت بشر، اختلاف است، مى فرماید:
«آگاه باشید! تعلیمات و قوانین دین، یکى است و راه هاى آن مستقیم و نزدیک و سهل است، کسى که از آن راه برود (به منزل مقصود) مى رسد، و غنیمت مى برد، و آن کس که از آن بازایستد، گمراه و پشیمان مى گردد»؛ (أَلا وَإنَّ شَرَائِعَ الدِّینِ وَاحِدَةٌ، وَسُبُلَهُ قَاصِدَةٌ. مَنْ أَخَذَ بِهَا لَحِقَ وَغَنِمَ، وَمَنْ وَقَفَ عَنْهَا ضَلَّ وَنَدِمَ).
منظور از «شرایع دین»، تمام تعلیماتى است که در آیین خداوند وارد شده است اعم از معارف و اعتقادات و قانون ها و برنامه ها و دستورهاى اخلاقى. ریشه همه این ها در تمام ادیان آسمانى یکى است، هر چند به مقتضاى زمان و پیشرفت بشر، در شرح و تفصیل ها، و شاخ و برگ ها تفاوت هایى وجود دارد.
این احتمال نیز وجود دارد که منظور از شرایع دین، جادّه هاى مختلفى است که در دین اسلام به سوى خدا وجود دارد که همه این ها به یک شاهراه اصلى منتهى مى شود و آن قرب إلى الله و سعادت جاویدان بشر است؛ نماز، روزه،