شیرازه سراسر کشور ازسوى دیگر است، در حالى که اگر او در جاى خود بماند مى تواند لشکر، بلکه لشکرهاى دیگر را به جاى لشکر اوّل اعزام کرده و سلطه خود را بر تمام کشور حفظ کند.
نکته ها
1. پاسخ به یک سوال
جمعى از شارحان نهج البلاغه این سوال را در این جا مطرح کرده اند که اگر حضور رئیس جمعیّت در میدان جنگ چنین خطرى را درپى دارد پس چرا خود آن حضرت (علیه السلام) در میدان جنگ صفّین و جمل و نهروان حضور پیدا کرد، بلکه پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) نیز در بسیارى از جنگ ها که نام غزوه بر آن نهاده شده است حضور یافت؟
بعضى از شارحان چنین پاسخ گفته اند که حضور پیامبر (صلی الله علیه و آله) به این علت بود که از طریق وحى مى دانست در این میدان ها شهید نمى شود و على (علیه السلام) نیز به وسیله اخبار پیامبر (صلی الله علیه و آله) که در حق او فرمود: با ناکثین و قاسطین و مارقین مبارزه خواهى کرد، از سلامت خود آگاه بود، بنابراین حضور آن ها در میدان جنگ مشکلى نداشت.
بعضى دیگر گفته اند: آن دو بزرگوار در جنگ هاى داخلى که فاصله چندانى با مرکز نداشت حضور مى یافتند، ولى در جنگ هاى خارجى تنها پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) در تبوک حضور یافت، آن هم بعد از آن که على (علیه السلام) را به عنوان پناهگاهى مطمئن در مدینه به جاى خود گذاشت.
به تعبیر دیگر مى توان چنین گفت: موارد کاملاً مختلف است و هر یک از میدان هاى جنگ و شرایط آن و وضعیّت دشمن حکمى مخصوص به خود دارد، ولى غالباً اگر میدان از مرکز حکومت دور باشد و رئیس حکومت در آن شرکت