صفحه ٤٣٥

آرى، این معلّم بزرگ آسمانى براى از میان بردن صفت رذیله غیبت وعیب جویى، به انواع دلایل منطقى که هر انسان حق طلبى را قانع مى سازد متوسّل مى شود، و راه را بر بهانه جویان مى بندد.

نکته
غیبت و عیب جویى، بلاى بزرگ جوامع انسانى

«غیبت» یعنى افشاى عیوب و گناهان پنهانى افراد، که متأسفانه در اکثر جوامع متداول است، بى شک آثار زیان بار و بسیار منفى، هم ازنظر اخلاقى و هم ازنظر اجتماعى دارد؛ چراکه سرمایه اصلى هرکس در اجتماع، آبروى اوست و غیبت، آبروها را بر باد مى دهد، و افراد جامعه را به یکدیگر بدبین مى سازد، و پایه هاى اعتماد را که خمیرمایه همکارى و تعاون اجتماعى است، سُست مى کند، به همین دلیل در اسلام به عنوان یکى از زشت ترین و بزرگ ترین گناهان محسوب شده است، که قرآن مجید آن را تشبیه به خوردن گوشت برادر مُرده خود مى کند.(1)
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) در خطبه حجّة الوداع که خطبه بسیار حساسى است، فرمود : «أَیُّهَا النَّاسُ إنَّ دِمَاءَکُمْ وَأمْوالَکُمْ وَاَعْراضَکُمْ عَلَیْکُمْ حَرامٌ کَحُرْمَةِ یَوْمِکُمْ هذا فِی شَهْرِکُمْ هذَا فِی بَلَدِکُمْ هذَا إِنَّ اللهَ حَرَّمَ الْغِیَبةَ کَمَا حَرَّمَ الْمَالَ والدَّمَ؛ اى مردم! خون شما و اموال شما و آبروى شما براى شما محترم است، مانند احترام این روز واین ماه و این شهر (مکّه)، خداوند غیبت (و ضایع کردن آبروى مردم) را حرام کرده، همان گونه که مال و خون شما را بر یکدیگر حرام کرده است».(2)
براى زشتى غیبت همین بس که در حدیث قدّسى مى خوانیم: خداوند به موسى بن عمران (علیه السلام) خطاب کرد و فرمود: «مَنْ مَاتَ تَائِباً مِنَ الْغِیْبَةِ فَهُوَ آخِرُ مَنْ