صفحه ٢٢٥

بخش اوّل
یَا أَحْنَفُ، کَأَنِّی بِهِ وَقَدْ سَارَ بِالْجَیْشِ الَّذِی لا یَکُونُ لَهُ غُبَارٌ وَلالَجَبٌ، وَلا قَعْقَعَةُ لُجُمٍ، وَلا حُمْحَمَةُ خَیْلٍ. یُثِیرُونَ الاَْرْضَ بِأَقْدَامِهمْ کَأَنَّهَا أَقْدَامُ النَّعَامِ.
قال الشریف: یومىء بذلک إلى صاحب الزّنْج.
ثمّ قال (علیه السلام): وَیْلٌ لِسِکَکِکُمُ الْعَامِرَةِ، وَالدُّورِ الْمُزَخْرَفَةِ الَّتِی لَهَا أَجْنِحَةٌ کَأَجْنِحَةِ النُّسُورِ، وَخَرَاطِیمُ کَخَرَاطِیمِ الْفِیَلَةِ، مِنْ أُولئِکَ الَّذِینَ لا یُنْدَبُ قَتِیلُهُمْ، وَلا یُفْقَدُ غَائِبُهُمْ. أَنَا کَابُّ الدُّنْیَا لِوَجْهِهَا، وَقَادِرُهَا بِقَدْرِهَا، وَنَاظِرُهَا بِعَیْنِهَا.
ترجمه
اى احنف!(1) گویا من او را مى بینم که با لشکرى بدون غبار و بى سروصدا، بدون حرکت افسارها و شیهه اسبان به راه افتاده است. آن ها و زمین را زیر قدم هاى خود که همچون پاهاى شترمرغان است درمى نوردند!

1- منظور از «احنف» در این جا «احنف بن قیس» است که از بزرگان بصره بود و از صحابه پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) و درحدیثى آمده است که پیامبر (صلی الله علیه و آله) براى او تقاضاى آمرزش از پیشگاه خداوند کرد و با این که مردى نیکوکار و پاک و سخاوتمند بود همواره مى گفت: «هیچ چیز براى من امیدوار کننده تر از دعاى پیامبر نیست». او یکى از مبلغان پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) در سرزمین «بصره» بود. «احنف» مردى هوشیار و عاقل و با ذکاوت بود و در جریان جنگ «صفّین» در رکاب امیرمومنان على (علیه السلام) حضور داشت ولى در «جنگ جمل» شرکت نکرد نه به این دلیل آماده همکارى با على (علیه السلام) نبود، بلکه به پیشنهاد خودش و به دستور حضرت بود زیرا گفت که اگر در جنگ شرکت نکنم مى توانم شش هزار شمشیر را از تو بازدارم و امام (علیه السلام) پیشنهاد او را پسندید. سفینة البحار مادّه «حنف»، ج 2، ص 474 و اسدالغابه، ج 1، ص 55 و شرح نهج البلاغه ابن ابى الحدید، ج 2، ص 249.