معارف بوک

صله رحم کند، از میهمانان به خوبى پذیرایى نماید، اسیران و کسانى را که در زحمت و فشار هستند آزاد سازد، و به فقرا و بدهکاران کمک کند»؛ (فَمَنْ آتَاهُ اللَّهُ مَالاً فَلْیَصِلْ بِهِ الْقَرَابَةَ، وَلْیُحْسِنْ مِنْهُ الضِّیَافَةَ، وَلْیَفُکَّ بِهِ الْأَسِیرَ وَالْعَانِیَ(1)، وَلْیُعْطِ مِنْهُ الْفَقِیرَ وَالْغَارِمَ(2)).
درواقع امام (علیه السلام) به شش مورد از موارد مهم انفاق و بخشش اشاره مى کند، که نخستین آن ها انفاق به خویشاوندان نیازمند است و بدون شک آن ها بر دیگران مقدم اند، همان گونه که در روایتى از امام صادق (علیه السلام) مى خوانیم: «سُئِلَ رَسُولُ اللهِ (صلی الله علیه و آله) أَیُّ الصَّدَقَةِ أفْضَلُ؟ فَقَالَ (صلی الله علیه و آله): عَلَى ذِی الرَّحِمِ الْکَاشِحِ؛ از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) سوال شد: کدام صدقه افضل است؟ فرمود: صدقه به ارحام و بستگانى که با تو دشمنى مى کنند».(3)
سپس انگشت بر مسئله ضیافت و مهمانى مى نهد، همان چیزى که سبب محبّت میان دوستان و برطرف شدن کدورت ها از دشمنان مى شود، و پیوندهاى عاطفى و اجتماعى را محکم تر مى کند. اسلام به این مسئله انسانى و اخلاقى اهمیّت فراوان داده است، تا آن جا که امام صادق (علیه السلام) به یکى از یارانش فرمود: آیا برادران دینى خود را دوست مى دارى؟ عرض کرد: آرى... سپس فرمود: آیا آن ها را به منزل خود دعوت مى کنى؟ عرض مى کند: آرى، من (تنها بر سر سفره نمى نشینم و) همواره با دو یا سه نفر یا کمتر و یا بیشتر از دوستان غذا مى خورم؛ امام صادق (علیه السلام) فرمود: بخشش آن ها به تو از بخشش تو به آن ها بیشتر است.