قدس پروردگار، وجایگاه رحمتش منزل گزینید و عزیزترین اولیاى خدا نزد او باشید؟! هیهات! هرگز نمى توان خدا را درمورد بهشت جاویدانش فریب داد ورضاى او جز با اطاعتش به دست نمى آید. خدا لعنت کند کسانى را که امر به معروف مى کنند وخود، آن را ترک مى گویند، و نهى از منکر مى کنند و خود مرتکب آن مى شوند!
شرح و تفسیر
کجا رفتند آزادمردان؟!
امام (علیه السلام) در این بخش از خطبه براى روشن ساختن وضع فساد زمان، و پشت کردن به نیکى ها و روى آوردن به بدى ها، تعبیرات زیبا و گویایى به کار مى برد، مى فرماید: «کجایند خوبان شما و صالحان و آزادمردان و سخاوتمندان شما؟ کجا هستند آن ها که در کسب و کارشان تقوا و ورع داشتند و آن ها که در عقیده و رفتار خود از بدى ها دورى مى جستند؟»؛ (أَیْنَ أَخْیَارُکُمْ وَصُلَحَاوُکُمْ! وَأَیْنَ أَحْرَارُکُمْ وَسُمَحَاوُکُمْ(1)! وَأَیْنَ الْمُتَوَرِّعُونَ(2) فِی مَکَاسِبِهِمْ، وَالْمُتَنَزِّهُونَ فِی مَذَاهِبِهمْ؟).
امام (علیه السلام) در این بیان شش گروه را جست وجو مى کند، و فقدان آن ها را در جامعه آن روز، دلیل بر انحطاط و فساد مى شمرد: نیکان و صالحان، آزادگان وسخاوتمندان، تقواپیشگان در کسب و پرهیزکاران در عقیده و عمل. به یقین هر زمان جوامع بشرى از این گروه هاى ممتاز و برتر جامعه، خالى شود چیزى جز فساد و تباهى نمایان نخواهد شد.
منظور از تقواپیشگان در کسب، کسانى هستند که نه کم فروشى مى کنند نه