بخش اوّل
أَرْسَلَهُ دَاعِیاً إلَى الْحَقِّ وَشَاهِداً عَلَى الْخَلْقِ، فَبَلَّغَ رِسَالاَتِ رَبِّهِ غَیْرَ وَانٍ وَلا مُقَصِّرٍ، وَجَاهَدَ فِی اللهِ أَعْدَاءَهُ غَیْرَ وَاهِنٍ وَلا مُعَذِّرٍ. إمَامُ مَنِ اتَّقَى، وَبَصَرُ مَنِ اهْتَدَى.
ترجمه
خداوند، او (پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله)) را فرستاد تا به سوى حق دعوت کند، و گواه بر اعمال خلق باشد. او بدون سستى، به ابلاغ رسالت پروردگارش پرداخت و هرگز کوتاهى نکرد. در راه خدا با دشمنان او بدون ضعف، جهاد کرد و در این راه هیچ عذر و بهانه اى نیاورد، او پیشواى پرهیزکاران، و روشنى بخش چشم هدایت جویان است.
شرح و تفسیر
او هرگز در جهاد کوتاهى نکرد
همان گونه که جمعى از شارحان نهج البلاغه تصریح کرده اند، به نظر مى رسد که این خطبه بخشى از خطبه طولانى ترى بوده است که امام (علیه السلام) براى تشویق اصحابش به مسئله جهاد دربرابر جنایتکاران شام بیان فرموده و خطراتى را که در صورت سستى و ترک جهاد در پیش دارند براى آن ها بیان فرموده، واتمام حجّت کرده است.
در بخش اوّل این خطبه، براى آماده کردن دل هاى مخاطبان خود، اشاره اى به خدمات برجسته پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) در طریق نشر اسلام، فرموده، تا با اهمیّت این