بخش اوّل
وَلَیْسَ لِوَاضِعِ الْمَعْرُوفِ فِی غَیْرِ حَقِّهِ، وَعِنْدَ غَیْرِ أَهْلِهِ، مِنَ الْحَظِّ فِیمَا أَتى إلاَّ مَحْمَدَةُ اللِّئَامِ، وَثَنَاءُ الاَْشْرَارِ، وَمَقَالَةُ الْجُهَّالِ، مَادَامَ مُنْعِماً عَلَیْهِمْ: مَا أَجْوَدَ یَدَهُ! وَهُوَ عَنْ ذَاتِ اللهِ بَخِیلٌ!
ترجمه
کسى که نیکى را در غیر موردش، و نزد غیر اهلش قرار مى دهد، بهره اى جز ستایش لئیمان و ثناخوانى اشرار و گفتار (چاپلوسانه) جاهلان ندارد، و این نیز تا زمانى است که به آن ها بذل و بخشش مى کند، (و مى گویند:) چه دست سخاوتمندى دارد! این در حالى است که او درمورد بخشش در راه خدا، بخل مى ورزد!
شرح و تفسیر
نیکى در جاى خود
همان گونه که اشاره شد، این خطبه طبق بعضى از روایات معتبر، بخشى از خطبه 126 بوده است، در آن جا که جمعى از ساده اندیشان و دوستان ناآگاه، بر امام (علیه السلام) خرده مى گرفتند که چرا سهم همه را از بیت المال یکسان کرده اى؟! چرا دست بذل و بخشش را از آستین سخاوت بیرون نمى آورى، و سران قوم را مورد عنایت مخصوص و بخشش ویژه قرار نمى دهى تا تو را ثنا گویند و به سبب جود و سخاوتت مدح و ستایش کنند، و در مشکلات از تو حمایت نمایند؟!
امام (علیه السلام) در این خطبه به آن ها هشدار مى دهد که بذل و بخشش بى جا و در غیر