در این جا این سوال پیش مى آید که این پیشگویى هاى امام (علیه السلام) درمورد فتنه صاحب زنج که تقریباً دویست سال بعد واقع شد و فتنه مغول که تقریباً شش صد سال بعد به وقوع پیوست به چه منظورى است؟
ممکن است براى این باشد که امام (علیه السلام) مى خواهد به آن ها گوشزد کند: این اعمال ناشایست شما که در دوران من انجام دادید: به حق پشت کردید و به باطل روى آوردید، احکام اسلام را پشت سر افکندید و بندگان و اسیران هوا وهوس شدید، اگر در نسل هاى آینده شما ادامه یابد، عواقب بسیار دردناکى خواهد داشت و تازیانه هاى مجازات الهى بر اندام شما نواخته خواهد شد.
این احتمال نیز وجود دارد که امام (علیه السلام) به آن ها هشدار مى دهد بلاهاى عظیمى در پیش است با هم متحد شوید و نیروهاى خود را جمع کنید تا بتوانید آثار مخرب آن ها را به حدّاقل برسانید.
نکته
فتنه مغول
مغول ها شاخه اى از ترکان هستند که در آسیاى مرکزى و شرقى در مرز چین مى زیستند و طوایف مختلفى بودند که طایفه اى از آن ها را تاتارها تشکیل مى دادند. آن ها معمولاً باج گزار و فرمانبردار پادشاهان چین بودند، اوّلین کسى از این طایفه که توانست یوغ بندگى را بشکند و دعوى استقلال کند پدر چنگیز بود. هنگامى که چنگیز به جاى پدر نشست (در حدود سال 600 هجرى) سعى کرد اقوام مختلف آن منطقه را تحت فرمان خود درآورد و حتى بخش هایى از چین را تسخیر کرد و بر پکن، پایتخت چین مسلط گردید.
سلطان محمّد خوارزم شاه که بخش هاى عظیمى از خاورمیانه و آسیاى مرکزى را به تصرّف خود درآورده بود نخست با چنگیز از در دوستى درآمد،