صفحه ٢٦

از پیش، در طریق هدایت گام نهادند و در راه روشن، به سرعت پیش رفتند درنتیجه به سعادت جاویدان و زندگى گوارا و پرارزش دست یافتند.

شرح و تفسیر
آینده تاریکى در انتظار شماست

امام (علیه السلام) در این بخش از خطبه، به همه کسانى که در جهاد با دشمن غدّار ومکّار، سستى نشان مى دهند و با عذرتراشى ها، شانه از زیر بار مسئولیت تهى مى کنند هشدار مى دهد که آینده اى بسیار تاریک در پیش دارید، آینده اى که دشمن در آن بر شما مسلّط مى شود و چنان ضربات خود را بى رحمانه بر پیکر شما وارد مى کند که عقل و هوش را از دست خواهید داد مى فرماید:
«اگر شما همانند من، از آنچه پنهان است خبر داشتید (و آینده سیاه و ظلمانى خود را مى دیدید) از خانه ها بیرون آمده، سر به بیابان مى گذاشتید، براى اعمال خویش گریه مى کردید و بر سر و صورت مى زدید!»؛ (وَلَوْ تَعْلَمُونَ مَا أَعْلَمُ مِمَّا طُوِیَ(1) عَنْکُمْ غَیْبُهُ، إذاً لَخَرَجْتُمْ إلَى الصُّعُدَاتِ(2) تَبْکُونَ عَلَى أَعْمَالِکُمْ، وَتَلْتَدِمُونَ(3) عَلَى أَنْفُسِکُمْ).
و به این نیز قناعت نمى کردید، بلکه «اموال خود را بدون نگهبان وجانشین در تصرف آن رها مى کردید، هر یک از شما (از شدت وحشت) تنها به خود مى پرداخت و متوجه دیگرى نبود!»؛ (وَلَتَرَکْتُمْ أَمْوَالَکُمْ لا حَارِسَ لَهَا وَلا خالِفَ(4) عَلَیْهَا، وَلَهَمَّتْ کُلَّ امْرِىءٍ مِنْکُمْ نَفَسُهُ، لا یَلْتَفِتُ إلَى غَیْرِهَا).