معارف بوک

این وعده الهى مى تواند وعده شهادت در راه خدا باشد، یا وعده هاى دیگر، مانند مبارزه با ناکثین و قاسطین و مارقین و یا غیر آن ها.
و منظور از «تمام الکلمات»، مى تواند اشاره به تفسیر آیات قرآن و تفسیر کلمات پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) و تبیین و تکمیل همه سخنانى باشد که از کتاب و سنت رسیده است.
این احتمال نیز در تفسیر جمله هاى مورد بحث وجود دارد که امام (علیه السلام) مى فرماید: من از همه شایسته تر به خلافت پیامبرم؛ زیرا روش تبلیغ رسالات آن حضرت، و تحقق بخشیدن به وعده هاى آن بزرگوار، و تفسیر و تکمیل کلماتش به من آموخته شده است، بنابراین به خوبى مى توانم وظیفه خلافت را انجام دهم.
در حدیث نبوى معروف نیز آمده است که پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) به على (علیه السلام) فرمود: «اَنْتَ وَصِیِّی وَاَخِی فِی الدُّنْیا وَالاْخِرَةِ وَتَقْضِی دَیْنیِ وَتُنْجِزُ عِداتِی؛ تو وصى من، و برادر من در دنیا و آخرتى، دَیْن مرا ادا مى کنى و وعده هاى مرا وفا مى نمایى».(1)
احتمال سومى نیز در تفسیر این عبارت مى رود که امام (علیه السلام) مى فرماید: من شایستگى خلافت را دارم چون هم مى توانم رسالات الهى را تبلیغ کنم و هم وعده هایى را که مى دهم به انجام برسانم و هم سخنانى را که مى گویم به اتمام برسانم.
سپس در ادامه و تکمیل این سخن مى فرماید: «درهاى حکمت و احکام الهى و اسباب روشنایى امور نزد ما اهل بیت، است»؛ (وَعِنْدَنَا ـ أَهْلَ الْبَیْتِ ـ أَبْوَابُ الْحُکْمِ وَضِیَاءُ الْأَمْرِ).
«حکم» (به ضم حاء) به معناى حکومت و داورى است، بنابراین منظور ازجمله، این است که شیوه هاى تدبیر حکومت و اقامه عدل و امنیّت نزد ما اهل بیت است و «حِکَم» (به کسر حاء و فتح کاف) به معناى حکمت ها