در ششمین و آخرین آیه مورد بحث سخن از نرمش و مدارا حتى با دشمنان سر سخت است، و بیان تأثیر شگرفى که این کار دارد مى فرماید: «بدى را با نیکى دفع کن تا دشمنان سرسخت همچون دوستان گرم و صمیمى شوند». (اِدْفَعْ بِالَّتى هِىَ اَحْسَنُ فَاِذا الَّذِى بَیْنَکَ وَ بَیْنَهُ عِداوَةٌ کَاَنَّهُ وَلِىٌّ حَمِیمٌ).
البته دفع سیئات با حسنات، طرق و مصادیق مختلفى دارد که یکى از آنها نرمى و مدارا و خوش رویى و ادب در برابر دشمنان لجوج و سرسخت است که در بسیارى از اوقات آن ها را به کلى منقلب مى کند، و دشمنان سرسخت را به دوستان مهربان تبدیل مى نماید.
جالب این که در آیه بعد از آن مى فرماید: «این کار از هر کس ساخته نیست; تنها کسانى که داراى صبر و استقامتند توفیق چنین برخوردى را با دشمنان پیدا مى کنند، و تنها کسانى که بهره عظیمى از ایمان و تقوا دارند به آن نائل مى شوند» (وَ ما یُلَقّاها اِلاَّ الَّذِینَ صَبَرُوا وَ ما یُلَقّاها اِلاّ ذُو حَظٍّ عَظِیم).
البته رسیدن به این مرحله از حسن خلق که انسان بدى ها را به نیکى پاسخ گوید کار هر کس نیست زیرا احتیاج به سلطه کامل بر نفس دارد و تنها کسانى که خودسازى کرده اند و از سعه صدر کافى برخوردارند و انتقام جویى را از وجود خود ریشه کن ساخته اند توان بر چنین کارى دارند.
از مجموع آیات بالا به این نتیجه مى رسیم که قرآن منادى حسن خلق و نرمش و محبت و ملاطفت است، و پیشوایان اسلام مخصوصاً پیامبر اکرم (صلى الله علیه وآله) نمونه کاملى از آن بوده است، به گونه اى که مى توان یکى از معجزات پیامبر اکرم (صلى الله علیه وآله) را معجزه اخلاقى او شمرد.
اهمّیّت حسن خلق در احادیث اسلامی
در زمینه خوش خلقى و برخورد خوب با همه مردم، روایات فراوانى در منابع اسلامى دیده مى شود که به حدّ تواتر مى رسد، تعبیراتى که در این روایات در برابر این فضیلت اخلاقى آمده است در کمتر مورد دیگرى دیده مى شود، این تعبیرات