صفحه ٢٩

است، هر چند بازده ضعیف داشته باشد و هرگز به کارهایى که سروصدا و آوازه اى ندارد تمایل نشان نمى دهند هر چند فایده آن براى جامعه فوق العاده زیاد باشد.
جاه طلبان توقع و انتظار دارند دائما مدح آنها شود، کمترین نقد و نکوهش از آنها به عمل نیاید، انتظار دارند در مجالس همه آنها را احترام کنند و کسى بالاتر از آنها ننشیند، در اثناء سخنان آنها سخن نگوید و به اصطلاح سخن آخر، سخن آنها باشد. افرادى که آنها را تکریم و تعظیم مى کنند در نظر آنها افراد با معرفتى هستند و افرادى که نسبت به آنها اعتنایى ندارند، افرادى بى معرفت و نمک نشناسند; به همین دلیل این افراد غالباً مورد تنفّرند و اگر نیازمندانى به آنها مراجعه کنند از روى اجبار و ناچارى است.
این افراد بسیار زود شناخته مى شوند حتى در روایتى از امام صادق (علیه السلام) آمده است: «اِنَّ شِرارَکُمْ مَنْ اَحَبَّ اَنْ یُوَطَّأَ عَقِبَهُ; کسانى که دوست دارند مردم پشت سر آنها بیفتند بدترین شما هستند».{1}
در حدیث دیگر از رسول خدا (صلى الله علیه وآله) مى خوانیم: «مَنْ اَحَبَّ اَنْ یُمَثَّلَ لَه الرِّجالَ فَلْیُتَبَؤ مَقْعَدُهُ مِنَ النّارِ; کسى که دوست دارد مردم دست به سینه در مقابل او بایستند خود را مهیاى آتش دوزخ کند!»{2}
دیگر از نشانه هاى آنها این است که آنها در دنیائى از وهم و خیال به سر مى برند و آنچه را در واقعیت عینى از مقام و منزلت به دست نمى آورند، در عالم اوهام و خیالات براى خود فراهم مى سازند.

اسباب و انگیزه های حبّ جاه
مرحوم «فیض کاشانی» در بحث «حبّ جاه» سخن جالبی دارد، می گوید:«تعلّق خاطر مردم به جاه و مقام، و یا به تعبیر دیگر مالکیت قلوب و دل ها بیش از تعلّق