مى سازند.
در مجموع همانطور که در روایات سابق خواندیم جدال و مراء یکى از چهار چیزى است که قلب را مى میراند و روح انسان را بیمار مى سازد.
چه بهتر که انسان بحثهاى خود را با دیگران با محبت و دوستى و تواضع و مهربانى و به صورت جستجوى حق برگزار کند که هم از علم و دانش آنها بهره گیرد و هم آنها از علم و دانش او بهره مند شوند و با کمک یکدیگر بتوانند مطالب پیچیده را بشکافند و به واقعیتها برسند و این همان جدال بر حق است.
انگيزه هاى جدال و مراء
با توجه به رابطه نزدیکى که در میان صفات رذیله وجود دارد و غالب آنها با یکدیگر مرتبطند و علت و معلول یکدیگر محسوب مى شوند این خلق و خوى نکوهیده یعنى جدال و مراء و پرخاشگرى بى منطق نیز از صفات زشت دیگر سرچشمه مى گیرد.
1ـ از عوامل مهم جدال و مراء کبر و غرور است که به انسان اجازه نمى دهد به آسانى در برابر حق تسلیم شود و او را وادار مى کند که براى حفظ برترى جویى خود حق را از طریق جدال و مراء انکار نماید لذا در حدیثى از امام صادق (علیه السلام) از پدران بزرگوارش (علیهم السلام) نقل شده است که فرمود: «اِنَّ مِنَ التَّواضُعِ اَنْ یَرْضى الرَّجُلُ بِالَْمجْلِسِ دُونَ الَْمجْلِسِ وَ اَنْ یُسَلِّمَ عَلى مَنْ یَلْقى وَ اَنْ یَتْرُکَ الْمِراءَ وَ اِنْ کانَ مُحِقّاً وَ لا یُحِبَّ اَنْ یُحْمَدَ عَلَى التَقْوى; در این حدیث امام چهار چیز را نشانه تواضع دانسته: نشستن در هر جاى مجلس که میسّر باشد و سلام کردن بر هر کسى که ملاقات مى کند و ترک مراء هر چند حق با او باشد و عدم خشنودى از ستایش ستایشگران در برابر تقوا».{1}
2ـ خودنمائى و اظهار فضل و ریاکارى یکى دیگر از انگیزه هاى جدال و مراء و جرّوبحثهاى پرخاشگرانه است که بسیار متداول و معمول است به ویژه در مجلسى