محروم خواهى شد و در برابر اشخاص دور و نزدیک مهربان باش و سخت گیر و عنود نباش».{1}
بى شک غضب علاوه بر این آثار شوم مادى و اجتماعى و اخلاقى آثار سوء معنوى فراوانى نیز دارد به طورى که از روایات مختلف استفاده مى شود کسى که خشم خود را فرو برد، ثواب شهدا را{2} دارد و در قیامت همنشین انبیاء{3} و قلب او از نور ایمان پر مى شود.{4}
اسباب و انگيزه هاى غضب
غضب و خشم پدیده روحى پیچیده اى است که از عوامل و انگیزه هاى مختلف سرچشمه مى گیرد و شناخت این عوامل یکى از مهمترین اسباب تند خویى و غضب است، از جمله عوامل و اسباب زیر را مى توان نام برد که هر یک سهم مهمى در بروز این پدیده خطرناک روحى دارد از جمله:
1ـ قضاوت هاى عجولانه: در زندگى فردى و اجتماعى همه روز اخبار ناراحت کننده اى به انسان مى رسد، اگر فوراً به قضاوت بنشیند، آتش خشم در دل او شعله ور مى شود، و گاه دست به کارهاى زشت و خطرناکى مى زند، و چه بسا بعد از تحقیق و تحمل مى بیند اصل خبر نادرست یا حداقل ناقص بوده که اگر تحقیق مى کرد، هرگز خشمگین نمى شد.
آرى این قضاوت هاى عجولانه است که در طول تاریخ عامل عصبانیت ها و عواقب تلخ و دردناک شده است.
در حدیثى از امیرمؤمنان على (علیه السلام) مى خوانیم که مى فرماید: «مِنْ طَبائِعِ الْجُهّالِ اَلتَّسَرُعُ اِلَى الْغَضَبِ فِى کُلِ حال; از طبیعت جاهلان این است که در هر حال به سوى خشم و