فصل هشتم:
دروغ و آثار و عواقب آن
اشاره
حق این بود که ما صدق و کذب را همراه با هم در بحث گذشته مى آوردیم، چراکه این دو در مقایسه با یکدیگر شناخته مى شوند، ولى از آنجا که در آیات و روایات و سخنان علماى بزرگ اخلاق مسأله کذب و دروغ به طور گسترده مورد توجه واقع شده است، بهتر دیدیم که این دو را از هم تفکیک کنیم، تا حق بحث در آنها ادا شود.
آرى در تعلیمات اسلام در مورد مبارزه با کذب و دروغ، فوق العاده تأکید شده، تا آنجا که دروغگویان را همردیف کافران و منکران الهى مى شمرد، و دروغ را کلید تمام گناهان معرفى مى کند. و تصریح مى کند که انسان تا دروغ را به هر شکل و به هرصورت ترک نگوید طعم ایمان را نخواهد چشید.
همین اندازه براى پى بردن به خطرات دروغ کافى است با این اشاره به قرآن باز مى گردیم و بخشى از آیات مربوط به کذب را بررسى مى کنیم:
1ـ اِنَّما یَفْتَرِى الْکَذِبَ الَّذِینَ لایُؤْمِنُونَ بِآیاتِ اللّهِ. (نحل ـ 105)
2ـ اِنَّ اللّهَ لا یَهْدِى مَنْ هُوَ کاذِبٌ کَفّارٌ. (زمر ـ 3)
3ـ اِنَّ اللّهَ لا یَهْدِى مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ کذّابٌ. (غافر ـ 28)
4ـ فَاَعْقَبَهُمْ نِفاقاً فى قُلُوبِهِمْ اِلى یَوْمِ یَلْقَونَهُ بِما اَخْلَفُوا اللّهَ ما وَعَدُوهُ وَ بِما کانُوا