فصل هفتم:
صدق و راستی
اشاره
این صفت یکى از بارزترین نشانه هاى شخصیت هر انسانى است، و هنگامى که با امانت همراه شود و به عنوان راستى و درستى مطرح گردد، مجموعه شخصیت انسان را نشان مى دهد به گونه اى که نمى توان نام انسان واقعى را بر کسى که از این دو بى بهره است گذاشت.
این دو ریشه مشترکى دارند، زیرا راستگویى چیزى جز امانت در گفتار، و امانت چیزى جز صداقت در عمل نیست و به همین دلیل در کلمات پیشوایان اسلام، صدق الحدیث و اداء الامانة با هم ذکر شده است، همان گونه که در گفتگوهاى عادى نیز راستى و درستى را با هم مى آورند.
در کنار این صفت صفات ممتاز دیگرى است که در واقع لازم و ملزوم یکدیگرند چه اینکه راستگویان غالباً افرادى شجاع، صریح اللّهجه، کم طمع، با اخلاص و دور از حب و بغض هاى افراطى و تعصبند، در حالى که دروغگویان معمولا افرادى ترسو، ریاکار، متعصب و لجوج، طمّاع و یا گرفتار حب و بغض هاى غلط مى باشند.
افراد راستگو در زندگى خود پایبند به اصولى هستند، در حالى که دروغگویان ابن الوقت و منافقند.
در یک کلمه مى توان گفت: راستى و درستى دو کلید براى کشف باطن اشخاص از جنبه هاى مختلفند، و لذا همان گونه که در بحث روایات خواهد آمد در کلمات