صفحه ٤٥٧

کسى براى دعوت به دین باقى نمى ماند، بیایید پراکنده شویم تا زمانى که پیامبرى که عیسى (علیه السلام) به ما وعده داده است ظاهر شود - مقصودشان محمّد (صلى الله علیه وآله) بود ـ آنها به غارهاى کوه ها پناه بردند، و آیین رهبانیّت را به وجود آوردند»{1} (بنابراین رهبانیت جزء آیین مسیح (علیه السلام) نبود، روشى بود که در شرایط خاصّى، جمعى از پیروان مسیح (علیه السلام) براى حفظ خود به وجود آوردند.

احاديث مخالف و معارض!
در برابر روایات بالا، روایاتى در منابع حدیث آمده است که نشان مى دهد انزواطلبى مطلوب و دقیقاً در تضاد با روایات و بحث هاى سابق است، از جمله:
1ـ در حدیثى از پیغمبر اکرم (صلى الله علیه وآله) مى خوانیم: «اَلْعُزْلَةُ عِبادَةٌ; گوشه گیرى عبادت است».{2}
2ـ در حدیث دیگرى از امام امیرالمؤمنین (علیه السلام) آمده است: «مَنْ اِنْفَرَدَ عَنِ النّاسِ اَنَسَ بِاللّهِ سُبْحانَهُ; کسى که از مردم جدا شود، با خدا انس مى گیرد».{3}
3ـ در حدیث دیگرى از همان حضرت آمده است: «فِى اعْتِزالِ اَبْناءِ الدُّنْیا جَماعُ الصَّلاحِ; در جدایى از مردم دنیا، مجموعه مصلحت ها است».{4}
4ـ ونیز در حدیث دیگرى از همان حضرت آمده است: «فِى الاِْنْفِرادِ لِعِبادَةِ اللّهِ کُنُوزُ الاَْرْباحِ; در جدایى از مردم براى عبادت پروردگار، گنج هاى منفعت ها نهفته است.»{5}
5ـ در حدیثى از امام کاظم (علیه السلام) مى خوانیم که به هشام بن حکم فرمود: «اَلصَّبْرُ عَلَى الْوَحْدَةِ عَلامَةٌ عَلى قُوَّةِ الْعَقْلِ فَمَنْ عَقَلَ عَنِ اللّهِ اِعْتَزَلَ عَنِ الدُّنْیا وَ الرّاغِبِیْنَ فِیْها وَ رَغِبَ فى ما عِنْدَاللّهِ...; صبر بر تنهایى دلیل قوت عقل است، کسى که عقل الهى داشته باشد، از اهل دنیا و دنیاپرستان، دورى مى گزیند و به آنچه در نزد خداست رغبت مىورزد».{6}
این احادیث گواهى مى دهند که انزوا و دورى از مردم، نشانه عقل و دانش و