فصل دهم:
بحث منطقى و جدال و مراء
اشاره
بهترین راه براى تبیین حقایق و رسیدن به نظرات صحیح و سالم، بحث منطقى و خالى از هر گونه تعصب و لجاجت است زیرا هنگامى که افکار به یکدیگر ضمیمه شوند و جرقه هاى استعداد و نبوغ به هم پیوندد نورى ساطع مى شود که همه چیز را روشن مى سازد.
ولى اگر فضاى بحث را تعصبها و لجاجتها و خودخواهى ها و خشونتها و در یک کلمه جدال و مراء فرا گیرد، چنان ظلمانى و تیره و تار مى شود که گاه بدیهى ترین حقایق، پنهان و مکتوم مى ماند و هر قدر بحثها ادامه یابد پرده هاى بیشترى بر چهره واقعیتها مى افتد.
به همین دلیل در اسلام جدال و مراء یا به تعبیر دیگر بحثهاى تعصب آلودى که براى برترى جویى برطرف مقابل و نه براى تبیین حق صورت مى گیرد شدیداً نکوهش شده و از آن بعنوان یکى از گناهان کبیره یاد شده چرا که بزرگترین سد راه حق و رسیدن به واقعیتها است.
البته در جاى خود تفسیر دقیق جدال و مراء و تفاوت میان این دو را به خواست خدا بیان خواهیم کرد، هدف در اینجا اشاره سربسته اى به ابعاد نفرت اسلام از این خلق و خوى نکوهیده و مدح و ستایش از کسانى است که راه انصاف را در بحث