بخش دوم
بَادِرُوا أَمْرَ آلْعَامَّةِ وَ خَاصَّةَ أَحَدِکُمْ وَ هُوَ آلْمَوْتُ، فَإِنَّ النَّاسَ أَمَامَکُمْ، وَ إِنَّ السَّاعَةَ تَحْدُوکُمْ مِنْ خَلْفِکُمْ، تَخَفَّفُوا تَلْحَقُوا، فَإِنَّمَا یُنْتَظَرُ بِأَوَّلِکُمْ آخِرُکُمْ.
آتَّقُوا اللهَ فِی عِبَادِهِ وَ بِلادِهِ، فَإِنَّکُمْ مَسْؤُولُونَ حَتَّى عَنِ آلْبِقَاعِ وَ آلْبَهائِمِ. أَطِیعُوا آللهَ وَ لا تَعْصُوهُ، وَ إِذَا رَأَیْتُمُ آلْخَیْرَ فَخُذُوا بِهِ، وَ إِذَا رَأَیْتُمُ الشَّرَّ فَأَعْرِضُوا عَنْهُ.
ترجمه
به آن امر همگانى ـ که ویژه یکایک شماست ـ یعنى مرگ، مبادرت ورزید (و براى آن آماده شوید)؛ چرا که (گروهى از) مردم، پیش از شما رفتند و قیامت از پشت سر، شما را بانگ مى زند (و به پیش مى راند)، سبک بار شوید تا به قافله برسید؛ چرا که پیشینیان را در انتظار رسیدن بازماندگان نگه داشته اند، (تا همه در یک زمان محشور شوند).
تقواى الهى پیشه کنید؛ هم در مورد بندگان خدا، هم شهرها و آبادى ها؛ چرا که شما (در برابر همه این ها) حتّى در برابر سرزمین ها و چهارپایان مسئولید. خدا را اطاعت کنید و از عصیان او بپرهیزید. هنگامى که کار نیکى را مشاهده کردید، آن را در اختیار بگیرید و هنگامى که شر و بدى را یافتید، از آن روى گردان شوید!
شرح و تفسیر
در برابر همه چیز مسئول هستید
در ادامه نصایحى که امام (علیه السلام) در بخش اوّل این خطبه فرمود، در این بخش،