پروردگار است و در مسیرى که تعیین فرموده در حرکت اند و به وسیله بال هاى خویش در دل فراخناى هواى گسترده و در فضاى پهناور به پرواز درمى آیند.
خداوند آن ها را با اشکال شگفت آورى از نظر صورت ظاهر، پدید آورد و پیکرشان را با استخوان هاى به هم پیوسته که پوشیده (از گوشت) شده ترکیب کرد؛ بعضى را به سبب سنگینى جسمشان، از این که به آسانى در هوا پرواز کنند بازداشت و چنان قرار داد که بتوانند (در نزدیکى زمین) بال و پر بزنند (ولى به سبک وزن ها اجازه داد در اوج آسمان به پرواز درآیند) با قدرت دقیق و آفرینش لطیف خویش، پرندگان را به رنگ هاى گوناگونى رنگ آمیزى کرد. بعضى تنها یک رنگ دارند بى آن که رنگ دیگرى با آن مخلوط باشد و بعضى از آن ها تمام بدنشان یک رنگ دارد، جز طوقى که به رنگ دیگر به دور گردنشان است.
شرح و تفسیر
آفرینش انواع پرندگان
مهم ترین اصول اعتقادى ما معرفت الهى است که بخش عظیمى از قرآن مجید را تشکیل مى دهد؛ هدف نهایى این خطبه نیز همین است. به طور مسلّم اگر پایه هاى معرفت و عشق به خدا محکم شود، اعمال و رفتار انسان اصلاح مى شود.
امام (علیه السلام) در این خطبه، شگفتى هاى آفرینش را که از وجود خدا، علم و قدرت بى پایان او حکایت مى کند، بیان مى فرماید؛ به ویژه دست ما را مى گیرد و در جهان پرندگان به پرواز درمى آورد و بخش مهمى از عجایب خلقت آن ها را بازگو مى کند؛ سپس ما را به دنیاى شگفت انگیز طاووس مى برد و با چنان فصاحت و بلاغتى شگفتى هاى آن را بیان مى کند که عقل، حیران مى ماند و بى اختیار زبان را به حمد و تسبیح خالق این موجودات به گردش درمى آورد.