روز خروج (از قبرها) است».(1) و نیز از قیامت تعبیر به «یوم الفصل» یعنى روز جداسازى حق از باطل و داورى سریع کرده است و در جایى دیگر مى گوید : (وَ لا یُؤْذَنُ لَهُمْ فَیَعْتَذِرُونَ)؛ «و به آن ها اجازه داده نمى شود که عذرخواهى کنند».(2) و نیز از قیامت به (یَوْمَ هُمْ بَارِزُونَ)(3)؛ (روز ظهور) و (یَوْمَ تُبْلَى السَّرَائِرُ)(4)؛ (روز آشکار شدن پنهانى ها) تعبیر شده است.
و در آخرین جمله بعد از بیان آن همه هشدارها مى فرماید: «حال که چنین است از عبرت ها پند گیرید، از دگرگونى نعمت ها اندرز پذیرید و از هشدارِ هشداردهندگان بهره گیرید» (فَاتَّعِظُوا بِالْعِبَرِ، وَ آعْتَبِرُوا بِالْغِیَرِ، وَ آنْتَفِعُوا بِالنُّذُرِ).
«عبر» (جمع عبرت) اشاره به حوادث عبرت انگیزى است که در طول تاریخ به چشم مى خورد و در عمر خود نیز فراوان دیده ایم و «غیر» (جمع غیرة به معناى تغییر) اشاره به انقلاب ها و تغییرهاى روزگار و دگرگونى نعمت ها و نزول بلاهاست و «نذر» (جمع نذیر) به معناى انذارکننده و هشداردهنده است؛ اعم از: پیامبران و امامان یا آیات الهى و روایات آن ها و یا حوادث روزگار.
نکته ها
1. خیل گواهان عمل
با این که خداوند، شاهد و ناظر اعمال ما در همه حال و در هر زمان و مکان است و علم او به همه چیز براى ثبت و ضبط اعمال به یقین کفایت مى کند، براى اتمام حجّت بیشتر و جلب توجّه نیکوکاران و بدکاران، مراقبان مختلفى بر ما گمارده که شاهدان اعمال ما هستند؛ از جمله: