صفحه ٢٣٨

مِّنْهَا کَذَلِکَ زُیِّنَ لِلْکَافِرِینَ مَا کَانُوا یَعْمَلُونَ)؛ «همانند کسى است که در تاریکى هاست و از آن خارج نمى شود. این گونه براى کافران، آنچه (از اعمال زشت) انجام مى دادند، تزئین شده (و زیبا جلوه کرده) است».(1)
و در پایان این بخش به سرنوشت نهایى و سرانجام کار اشاره کرده، مى فرماید: «بهشت، سرمنزل پیشتازان (در طاعت خدا) و آتش دوزخ، پایان کار کوتاهى کنندگان و تقصیرکاران است»؛ (فَالْجَنَّةُ غَایَةُ السَّابِقِینَ، وَ النَّارُ غَایَةُ آلْمُفَرِّطِینَ).
منظور از «سابقین» سبقت گیرندگان در مسیر طاعت خداست؛ که سرمنزل مقصودشان بهشت است؛ همان گونه که قرآن مى فرماید: (سَابِقُوا إِلَى مَغْفِرَةٍ مِّنْ رَّبِّکُمْ وَ جَنَّةٍ عَرْضُهَا کَعَرْضِ السَّمَآءِ وَ الْأَرْضِ أُعِدَّتْ لِلَّذِینَ آمَنُوا...).(2)
و جمله «وَالنَّارُ غَایَةُ آلْمُفَرِّطِینَ» اشاره به کسانى است که به علت کوتاهى و تقصیر و از دست دادن فرصت ها گرفتار خسران و زیان شده و سرانجامشان دوزخ است؛ همان گونه که قرآن درباره این افراد مى گوید: (قَالُوا یَا حَسْرَتَنَا عَلَى مَا فَرَّطْنَا فِیهَا)؛ «روز قیامت مى گویند: اى افسوس بر ما که درباره قیامت کوتاهى کردیم!».(3)

نکته
چگونه تاریخ تکرار مى شود؟

تاریخ بشر مجموعه اى است از حوادث بى شمار و بسیار متنوّع و گوناگون؛ ولى هنگامى که درست در آن دقّت مى کنیم مى توانیم ویژگى هایى براى حوادث