خداوند، اسلام را ویژه شما قرار داد و شما را براى (حمایت از) اسلام برگزید. این همه اهمیّت، به این علت است که اسلام نامى است براى سلامت، و کانونى است از بزرگوارى ها و کرامت. خداوند، راه آن را برگزید و دلایلش را روشن ساخت، (و قرآن را فرو فرستاد که) ظاهرش علم و باطنش حکمت است. تعلیمات علمى قرآن هرگز فانى نمى شود و شگفتى ها و نوآورى هایش پایان نمى گیرد. در آن نعمت هایى است همچون سرزمین هاى پرگیاه در فصل بهار و چراغ هاى روشنى بخش تاریکى ها؛ درهاى خیرات جز با کلیدهاى آن گشوده نمى شود و ظلمت ها جز با چراغ هاى پرفروغش برطرف نمى گردد. حدود محرّمات را تعیین کرده و موارد مباح و حلال را نشان داده است؛ درمان شفاجویان در قرآن است و همه نیازهاى طالبان در آن جمع است.
شرح و تفسیر
خلیفه حق آشکار شد
جمعى از شارحان نهج البلاغه ـ چنان که قبلا اشاره شد ـ معتقدند که این خطبه، به خصوص این بخش ناظر به مسائل خلافت است و بعد از قتل عثمان و انتقال خلافت به آن حضرت، ایراد شده است و تعبیرات این بخش به ویژه آنچه درباره امامان و پیشوایان مردم بیان فرموده، گواه این مدّعاست.
به هر حال امام (علیه السلام) در این بخش، نخست به ظهور خلافت حق اشاره مى کند و مى فرماید:«طلوع کننده اى طلوع کرد و درخشنده اى درخشید و آشکارشونده اى آشکار شد و آنچه از مسیر حق منحرف شده بود به اعتدال (ومسیر صحیح) بازگشت»؛ (قَدْ طَلَعَ طَالِعٌ، وَ لَمَعَ لامِعٌ، وَ لاحَ لائِحٌ، وَ آعْتَدَلَ مَائِلٌ).
این تعبیرات به خوبى نشان مى دهد که زمان حکومت عثمان، از دوران هاى تاریک تاریخ اسلام بود؛ چرا که خویشاوندان او بر تمام پست ها و مقام هاى کلیدى