صفحه ٤٣٦

در تاریخ آمده است که عثمان در مقابل این سخن تسلیم شد؛ ولى تقاضا کرد که در مورد مدینه فقط سه روز به او مهلت داده شود. امام (علیه السلام) فرمود: مانعى ندارد و از نزد عثمان بیرون آمد و به مردمى که در انتظارش بودند آنچه را که گذشته بود خبر داد و قراردادى میان آن ها و عثمان مرقوم داشت که در آن عثمان سه روز مهلت داده شده بود تا حقوق پایمال شده را به جایگاه اصلى اش برگرداند و فرماندارانى را که مورد نفرت مردم بوده اند، عزل کند. از او در این نامه عهد و پیمان بسیار محکمى گرفت و گروهى از مهاجران و انصار را گواه آن قرار داد؛ به دنبال آن، مردم دست از عثمان کشیدند و به سراغ کارشان رفتند به این امید که به زودى به عهد و پیمان خود وفا کند؛ غافل از این که او مى خواست در این سه روز آماده نبرد با مخالفان گردد و سلاح جمع آورى کند؛ و او لشکر عظیمى از بردگان خمس (خمس غنایم) آماده ساخت. هنگامى که سه روز گذشت، دیدند همه چیز مانند سابق بر سر جاى خود است و همین امر، باعث شورش شدید مردم بر ضدّ عثمان شد؛ شورشى که ماجرایش طولانى است و به کشته شدن عثمان انجامید. جالب این است که تمام آنچه را که گفتیم، طبرى، مورّخ معروف در تاریخ معروف خود نقل کرده است.(1)


چند نکته درباره حادثه قتل عثمان
درباره قتل عثمان و حوادث قبل و بعد از آن، مطالب بسیارى وجود دارد که ما در مجلّدات قبل همین کتاب، در تفسیر خطبه هاى متعدّدى به بسیارى از آن ها اشاره کرده ایم و در این جا نیز لازم است به چند نکته اشاره کنیم:
1. بى تردید، قتل عثمان حادثه ناگوارى بود؛ چرا که پیامدهاى سوئى براى مسلمین داشت و همان گونه که در روایتى از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) پیش بینى شده بود،