سرچشمه اصلى رسانده است (و نتایج اعمال خود را آشکارا مى بینید). حال که چنین است از عبرت ها پند گیرید، از دگرگونى نعمت ها اندرز پذیرید و از هشدارِ هشداردهندگان بهره گیرید.
شرح و تفسیر
حضور در دادگاه الهى
امام (علیه السلام) در این بخش از خطبه براى تکمیل نصایح گذشته به سه نکته مهم اشاره مى فرماید: نخست درباره مراقبان و کاتبان و حافظان اعمال و سپس درباره مرگ و قبر و مشکلات آن و سرانجام درباره حساب و کتاب قیامت که در مجموع، روح خفتگان را بیدار و غافلان را هوشیار مى کند.
در قسمت اوّل مى فرماید: «اى بندگان خدا! بدانید که مراقبانى از خودتان بر شما گماشته شده و دیده بانانى از اعضاى پیکرتان، و نیز حسابدارانى راستگو مراقب شمایند که اعمالتان و حتّى شماره نفس هایتان را ثبت مى کنند»؛ (آعْلَمُوا، عِبَادَ آللهِ، أَنَّ عَلَیْکُمْ رَصَدآ مِنْ أَنْفُسِکُمْ، وَ عُیُونآ مِنْ جَوَارِحِکُمْ، وَ حُفَّاظَ صِدْقٍ یَحْفَظُونَ أَعْمَالَکُمْ، وَ عَدَدَ أَنْفَاسِکُمْ).
و در ادامه در وصف این مراقبان اعمال مى فرماید: «نه ظلمت شب تاریک، شما را از آن ها پنهان مى دارد و نه درهاى محکم و فروبسته!» (لا تَسْتُرُکُمْ مِنْهُمْ ظُلْمَةُ لَیْلٍ دَاجٍ(1)، وَ لا یُکِنُّکُمْ(2) مِنْهُمْ بَابٌ ذُو رِتَاجٍ(3)).