صفحه ٨٦

فَسَجَدْتُ لِلّه شُکراً لِکُّلِ بُشْرى سَجْدَةً; آرى جبرئیل به استقبال من آمد و بشارت هایى از سوى خداوند متعال به من داد، من براى هر بشارتى سجده شکر در پیشگاه خدا بجا آوردم».{1}
از این حدیث به خوبى استفاده مى شود که پیشوایان بزرگ تا آنجا که در توان داشتند براى هر نعمتى شکرى جداگانه بجا مى آوردند.
5ـ در حدیث دیگرى از امام صادق (علیه السلام) دستورى براى شکر جامع و کامل آمده است، (هر چند شکر جامع و کامل به معنى واقعى کلمه از انسان ساخته نیست،) فرمود: «اِذا اَصْبَحتَ وَ اَمْسَیْتَ فَقُلْ عَشْرَ مَرّات اَللّهُمَّ ما اَصْبَحْتَ بى مِنْ نِعْمَة اَوْ عافِیَة مِنْ دِین اَوْ دُنْیا فَمِنْکَ وَحْدَکَ لا شَریکَ لَکَ، لَکَ الْحَمْدُ وَ لَکَ الشُّکْرُ بِها عَلَىَّ یا رَبِّ حَتّى تَرْضى وَ بَعْدَ الرِّضا; هنگامى که صبح و شام مى کنى، ده بار این دعا را بخوان، خداوندا! آنچه از نعمت ها، صبحگاهان بر من ارزانى شده، سلامت دین یا دنیا همه از تو است، یگانه اى، همتایى ندارى، پیوسته حمد و شکر مخصوص تو است، به خاطر آنچه به من دادى، تا از من راضى شوى، و حتّى بعد از رضا، تو را حمد و سپاس مى گویم».
بعد امام (علیه السلام) فرمود: «هرگاه این کار را انجام دهى شکر نعمت هایى را که در آن روز و شب به تو مى رسد ادا کرده اى».{2}
6ـ امیرمؤمنان على (علیه السلام) در حدیث کوتاه و پرمعنایى چنین مى فرماید: «شُکُرُ النِّعْمَةِ اَمانٌ مِنْ تَحْلیلِها وَ کَفیلٌ بِتَأیِیدها; شکر نعمت مانع زوال نعمت مى شود، و سبب تأیید آن مى گردد».{3}
7ـ و در حدیث دیگر مى فرماید: «شَرُّ النّاسِ مَنْ لا یَشْکُرُ النِّعْمَةَ وَ لا یَرْعى الْحُرُمَةَ; بدترین مردم کسى است که در برابر نعمت شکرگزارى نمى کند و رعایت احترام نمى کند». (احترام خالق و خلق).{4}
در زمینه اهمیت شکر و تأثیر آن در دوام نعمت ها و فزونى آن، آنقدر احادیث وارد شده است که ذکر همه آنها در این مختصر نمى گنجد و آنچه در بالا آمد گوشه اى از آن است.