معارف بوک

به یقین هر گونه ذکر خدا در این حال مناسب و مؤثر است، ولى آنچه در بالا آمد، مؤثرتر مى باشد.
مرحوم شیخ حرّ عاملى در وسائل، بابى تحت عنوان باب وجوب ذکر اللّه عند الغضب در ابواب جهاد النفس آورده است که دلیل بر اهمیت این موضوع است.{1}
4ـ تغییر دادن حالت یکى دیگر از طرق درمان غضب است همان گونه که در روایات اسلامى آمده است: اگر شخص در حال نشستن عصبانى شده برخیزد و اگر ایستاده است بنشیند، و صورت از آن صحنه برگرداند یا دراز بکشد و اگر بتواند از آن محل دور شود، و خود را به کار دیگرى مشغول سازد.
این تغییر حالت براى فرو نشستن آتش خشم و غضب بسیار مؤثر و مفید است.
در حدیثى از رسول خدا (صلى الله علیه وآله) مى خوانیم: «کانَ النَّبِىّ اِذا غَضِبَ وَ هُوَ قائِمٌ جَلَسَ وَ اِذا غَضِبَ وَ هُوَ جالِسٌ اِضْطَجَعَ، فَیَذْهَبُ غَیْضُهُ; هنگامى که پیامبر (صلى الله علیه وآله) (بر اثر کارهاى بسیار زشت جاهلان) عصبانى مى شد، در حالى که ایستاده بود مى نشیت و اگر نشسته بود، به پهلو مى خوابید و خشم او برطرف مى شد».{2}
در بحارالانوار از امام باقر (علیه السلام) نقل شده است که فرمود: «وَ ایُّما رَجُل غَضِبَ وَ هُوَ قائِمٌ فَلْیَجْلِسْ فَاِنَّهُ سَیَذْهَبُ عَنْه رِجْزُ الشَّیْطانِ وَ اِنْ کانَ جالِساً فَلْیَقُمْ; هر کس که خشمگین شود در حالى که ایستاده باشد بنشیند، چرا که پلیدى شیطان از او دور مى شود، و اگر نشسته است برخیزد».
در ذیل این حدیث آمده است که اگر انسان نسبت به یکى از بستگانش خشمگین شود و بدن او را با دست خود لمس کند و این تماس بدنى خشم او را فرو مى نشاند.{3}
5ـ وضو گرفتن: نوشیدن آب خنک و شستن سر و صورت با آن به یقین در خاموش کردن آتش غضب مؤثر است. بلکه در حدیثى از رسول خدا (صلى الله علیه وآله) آمده است