از مصادیق عمده صدقه و معروف. و به تعبیر دیگر چون اصلاح در میان مردم فرد کامل معروف و صدقه است جداگانه ذکر شده است.
* * *
در هشتمین و آخرین آیه سخن از برنامه یکى از پیامبران بزرگ الهى به نام «شعیب» است، او هدف از قیام خود را چنین بیان مى کند: من جز اصلاح تا آنجا که توانایى دارم، نمى خواهم (اِنْ اُرِیدُ اِلاَّ الاِْصْلاحُ ما اسْتَطَعْتُ).
این همان هدفى است که تمام پیامبران الهى آن را تعقیب مى کردند، اصلاح عقیده، اصلاح اخلاق، اصلاح عمل و اصلاح روابط اجتماعى مردم.
بعضى در تفسیر اصلاح گفته اند، مفهوم آن این است که مى خواهم دنیاى شما را با عدالت و آخرت شما را با عبادت اصلاح کنم، ولى روشن است که اصلاح مفهوم وسیع ترى دارد که فراتر از عدالت را نیز شامل مى شود.
سپس براى توفیق در این امر بسیار مهم یعنى اصلاح دین و دنیاى انسان ها در تمام زمینه ها از خداوند بزرگ توفیق مى طلبد و مى گوید: توفیق من جز به یارى خدا نیست، بر او توکل کردم، و به سوى او باز مى گردم. (وَ ماتُوْفیقى اِلاّ بِاللّهِ عَلَیهِ تَوَکَّلْتُ وَ اِلَیْهِ اُنِیبُ).
جالب این که شعیب هنگامى این سخن را به قوم گمراه گفت که آنها غرق فساد مالى و اخلاقى بودند، و نهى شعیب را از عبادت بت ها و کم فروشى و فساد مالى، مخالف آزادى خود قلمداد مى کردند و مى گفتند از تو که آدم عاقل و فهمیده اى هستى بعید است بخواهى جلو آزادى فکرى و عملى ما را بگیرى گویا آنها نیز مانند گروهى از مردم عصر ما که از مفهوم صحیح آزادى بى خبرند و نمى دانند یا نمى خواهند بدانند که آزادى افتخارآمیز بشر، تنها در چهار چوب ارزش ها است، در بیراهه ها سرگردان بودند، که شعیب به آنها پاسخ گفت هدف من اصلاح به معنى واقعى کلمه است، نه تسلیم هوا و هوس هاى شما شدن.
قابل توجه این که قوم شعیب (علیه السلام) او را به عنوان انسانى عاقل و فرزانه